سنبل

سنبل انواع کم پر و پر پر دارد که در ارقام پرپر حالت استوانه ای شکل گل آذین مشخص تر می باشد. ( سنبل های موجود در ایران اغلب کم پر هستند). تعداد گلبرگ ها در انواع کم پر و پر پر فرق نمی کند بلکه تعداد گلچه ها متفاوت می باشد. با توجه به اینکه منشا سنبل نواحی مدیترانه ای می باشد ، مناطقی که زمستان و بهار سرد و مرطوب و تابستان گرم و خشک دارند ، برای سنبل کاری مناسب ترین می باشند. ( سنبل گرما را برای انگیزش گل و سرما را برای تکمیل اندام های خود نیاز دارد).

روش های تکثیر سنبل:
- بذر ( برای به نژادی)
- کشت بافت
- ته برداری (Scooping)
- ته شکافی(Scoring)
بذر سنبل حالت کاغذی دارد و افزایش به روش بذری 6-4 سال زمان نیاز دارد ( تا گیاه گل دهد.) سوخ سنبل یکساله است و کیفیت گلها در سال دوم مطلوب نمی باشد. (از برخی سوخ ها نظیر سوخ نرگس ، می توان چند سال گل با کیفیت خوب بدست آورد).
سنبل به طور طبیعی سوخک کمی تولید می کند ؛ به منظور تولید سوخک بیشتر ، بکار گیری دو روش ته شکافی و ته برداری مرسوم است.

ته برداری (Scooping):
در این روش با چاقوی انحنا دار، صفحه پایگاهی سوخ بصورت افقی ، برداشته می شود. در قسمت های برش داده شده تعداد زیادی سوخک تولید می شود که می توانیم آنها را کشت کنیم. اجرای این روش مهارت خاصی می طلبد.
ته شکافی(Scoring):
در این روش نیز به منظور تولید سوخک بیشتر، با استفاده از چاقو برش هایی در صفحه پایگاهی سوخ ایجاد می شود.
بعد از برداشت گل ها، باید برگ ها را به منظور تغذیه سوخ ، روی گیاه نگه داشت. سنبل گلی نوروزی می باشد. در تیر و مرداد که گلدهی تمام شده است ، سوخ های سنبل را در می آوریم .(در بهار، وقتی سنبل گل دارد ، مواد ذخیرهای از سوخ خارج شده و سوخ چروکیده است. اما در تابستان که سوخ های بدون گل را از خاک خارج می کنیم می بینیم که ، سوخ ها شاداب هستند.).
پس از خارج نمودن سوخ از خاک (در تابستان) می توان از تیمار هایی نظیر تیمار دمایی برای زود گلدهی استفاده کرد .
· ارقامی که پیش از دی ماه گل می دهند:
سوخ در تیر برداشت شده و در انبار 29 درجه سانتیگراد انبار می شود. در طول 5-4 هفته اول انبار داری ، دما به تدریج به 27 ، 23 ، 20 درجه سانتیگراد رسانیده می شود زمانی که گل داخل سوخ تشکیل شد، دما را به 17 درجه سانتیگراد می رسانند.
· ارقامی که دی ماه گل می دهند:
سوخ در تیر برداشت شده و در انبار 26 درجه سانتیگراد انبار می شود. برخی ارقام برای تشکیل گل به بیش از یک تا دو فته در انبار 26 درجه می مانند. پس از آن ، سوخ ها تا زمان کاشت در دمای 17 درجه سانتیگراد نگاه داشته می شوند.
در مورد سایر ارقام ، باید سوخ ها را پس از برداشت تا اواسط مهر در دمای 26 درجه سانتیگراد نگهداری کرد . سپس تا زمان کاشت دمای انبار، 17 درجه سانتیگراد باشد.
زمان کاشت سنبل اوایل تا اواسط پاییز ( حدودا آبان ، آذر) می باشد. در کشت سوخ ها باید دقت شود که نوک پیاز ها چند سانتیمتر بالاتر از سطح خاک قرار گیرند. بعد از کاشت پیاز ها باید آنها را آبیاری کرد و گلدان ها را به محلی سرد انتقال داد تا ریشه ها تکامل یابند. بعد به تدریج آنها را به محل گرمتری منتقل می کنیم تا برگ ها ظاهر شوند و در گلخانه های سرد به گل روند. در زمان حمل گلدان های سنبل ، با قرار دادن دو قیم در دو طرف پیاز گل و بستن خوشه گل به این قیم ها از شکستن آن ها جلوگیری می کنیم.
برداشت سنبل ها
زمانی که رنگ گلچه های پایینی مشخص شدند ، سنبل های گلدانی را می توان برای فروش بسته بندی کرد پس از 4 -2 روز گل ها کاملا باز می شوند. می توان آ نها را به مدت 4 هفته در دمای ) 0-2–( نگهداری کرد.
گل بریدنی سنبل به همراه صفحه پایگاهی به فروش می رسد و نیاز به ریکات کردن ( زدن پایین ساقه) نیست.
زمان برداشت گل بریدنی سنبل نیز مانند گل گلدانی آن است.


ته برداری (Scooping):
در این روش با چاقوی انحنا دار، صفحه پایگاهی سوخ بصورت افقی ، برداشته می شود. در قسمت های برش داده شده تعداد زیادی سوخک تولید می شود که می توانیم آنها را کشت کنیم. اجرای این روش مهارت خاصی می طلبد.
ته شکافی(Scoring):
در این روش نیز به منظور تولید سوخک بیشتر، با استفاده از چاقو برش هایی در صفحه پایگاهی سوخ ایجاد می شود.
بعد از برداشت گل ها، باید برگ ها را به منظور تغذیه سوخ ، روی گیاه نگه داشت. سنبل گلی نوروزی می باشد. در تیر و مرداد که گلدهی تمام شده است ، سوخ های سنبل را در می آوریم .(در بهار، وقتی سنبل گل دارد ، مواد ذخیرهای از سوخ خارج شده و سوخ چروکیده است. اما در تابستان که سوخ های بدون گل را از خاک خارج می کنیم می بینیم که ، سوخ ها شاداب هستند.).
پس از خارج نمودن سوخ از خاک (در تابستان) می توان از تیمار هایی نظیر تیمار دمایی برای زود گلدهی استفاده کرد .
· ارقامی که پیش از دی ماه گل می دهند:
سوخ در تیر برداشت شده و در انبار 29 درجه سانتیگراد انبار می شود. در طول 5-4 هفته اول انبار داری ، دما به تدریج به 27 ، 23 ، 20 درجه سانتیگراد رسانیده می شود زمانی که گل داخل سوخ تشکیل شد، دما را به 17 درجه سانتیگراد می رسانند.
· ارقامی که دی ماه گل می دهند:
سوخ در تیر برداشت شده و در انبار 26 درجه سانتیگراد انبار می شود. برخی ارقام برای تشکیل گل به بیش از یک تا دو فته در انبار 26 درجه می مانند. پس از آن ، سوخ ها تا زمان کاشت در دمای 17 درجه سانتیگراد نگاه داشته می شوند.
در مورد سایر ارقام ، باید سوخ ها را پس از برداشت تا اواسط مهر در دمای 26 درجه سانتیگراد نگهداری کرد . سپس تا زمان کاشت دمای انبار، 17 درجه سانتیگراد باشد.
زمان کاشت سنبل اوایل تا اواسط پاییز ( حدودا آبان ، آذر) می باشد. در کشت سوخ ها باید دقت شود که نوک پیاز ها چند سانتیمتر بالاتر از سطح خاک قرار گیرند. بعد از کاشت پیاز ها باید آنها را آبیاری کرد و گلدان ها را به محلی سرد انتقال داد تا ریشه ها تکامل یابند. بعد به تدریج آنها را به محل گرمتری منتقل می کنیم تا برگ ها ظاهر شوند و در گلخانه های سرد به گل روند. در زمان حمل گلدان های سنبل ، با قرار دادن دو قیم در دو طرف پیاز گل و بستن خوشه گل به این قیم ها از شکستن آن ها جلوگیری می کنیم.
برداشت سنبل ها
زمانی که رنگ گلچه های پایینی مشخص شدند ، سنبل های گلدانی را می توان برای فروش بسته بندی کرد پس از 4 -2 روز گل ها کاملا باز می شوند. می توان آ نها را به مدت 4 هفته در دمای ) 0-2–( نگهداری کرد.
گل بریدنی سنبل به همراه صفحه پایگاهی به فروش می رسد و نیاز به ریکات کردن ( زدن پایین ساقه) نیست.
زمان برداشت گل بریدنی سنبل نیز مانند گل گلدانی آن است.

- منابع:

جزوه کلاسی / دکتر ریزی
جزوه کلاسی / دکتر صالحی
جزوه کلاسی / دکتر نادری
گلکاری: پرورش گیاهان زینتی ایران/ احمد خلیقی

سنبل ( Hyacinthus orientalis )
خانواده:Liliaceae
منشا: نواحی مدیترانه ای
حدود 95% از نیاز جهانی سنبل ، در کشور هلند تولید می شود. از اینرو به این گل ، سنبل هلند نیز گفته می شود. این گیاه ، علفی و پیاز دار می باشد که با تولید گلچه های زنگوله ای شکل ، گل آذین خوشه ای ایجاد می کند. رنگ گل ها ، سفید ، زرد ، صورتی، قرمز ، بنفش و.. می باشد که معمولا رنگ غالب ، بنفش است. لازم به ذکر است سنبل وحشی یا سنبل ایرانی که بصورت خودرو دیده می شود . کلاغک یا موسکاری می باشد که از انواع سنبل نبوده و فقط با سنبل هم خانواده است.
سنبل انواع کم پر و پر پر دارد که در ارقام پرپر حالت استوانه ای شکل گل آذین مشخص تر می باشد. ( سنبل های موجود در ایران اغلب کم پر هستند). تعداد گلبرگ ها در انواع کم پر و پر پر فرق نمی کند بلکه تعداد گلچه ها متفاوت می باشد. با توجه به اینکه منشا سنبل نواحی مدیترانه ای می باشد ، مناطقی که زمستان و بهار سرد و مرطوب و تابستان گرم و خشک دارند ، برای سنبل کاری مناسب ترین می باشند. ( سنبل گرما را برای انگیزش گل و سرما را برای تکمیل اندام های خود نیاز دارد).