حشره یکی از عمده ترین آفات پسته در زمانهای قدیم بوده بطوری که گاهی 60 تا 70 درصد محصول پسته براثر خسارت این آفت از بین میرفته است و اولین سمپاشی که در باغات پسته رایج شده علیه این آفت بوده است (کریوخین، 1339)، در حال حاضر این آفت، جزء آفات درجه دوم پسته محسوب شده و مبارزه اختصاصی در بعضی از موارد توصیه میشود. این آفت در مناطق خراسان، کرمان، اصفهان، زنجان، سمنان، یزد، استان مرکزی و بیشتری مناطق پسته کاری پراکنش داشته و علاوه بر پسته اهلی P.vera به دو نوع وحشی Pistacia mutica (بنه) و P.khinjuk (چاتلانقوش) نیز حمله می کند (صفوی، تقی زاده، 1339)... ادامه و منبع نویسنده: حسین دهقانی یخدانی
حشرات دارای اسکلتی خارجی از جنس کیتین هستند. این اسکلت با اینکه محکم است اما قابل انعطاف است. وجود اسکلت خارجی امکان رشد را محدود میکند. بدن آنها دارای 3 قسمت: سر، سینه و شکم است. دارا بودن اندامهای حسی و توانایی تغییر جهت دادن، باعث میشود که حشره از وضع محیط اطراف بهتر با خبر شود. گوناگونی در زائدهای روی سینه شامل وجود پاهانی برای راه رفتن و دیدن و چسبیدن روی پوست جانوران دیگر است. گروهی بالدار و گروهی بیبال هستند. شکم، عضو تخصص یافته برای تولید مثل است. در تصویر، سیستمهای تنفسی، گردش مواد، اعصاب و گوارش حشرات دیده میشود. حشرات، متجاوز از 300 میلیون سال بر روی زمین زیستهاند و در این فاصله تغییرات محیطی متعددی را تحمل کردهاند. جانوران متعددی در این مدت زمان از بین رفته و فقط آثاری از آنها به صورت فسیل، بر جای مانده است... ادامه در شبکه آموزش سیما
بنابر آخرین گزارشات رسیده، طی ماه‌های اخیر هجوم نوعی آفت شدیدا مزارع پنبه هند را مورد تهاجم قرار داده است؛ اما در عین حال کشاورزان هندی ادعا می کنند که روشی مطمئن و جدید برای مقابله با آنها پیدا کردهاند. این افراد با خرید مقدار زیادی نوشابه کوکاکولا و پپسی معتقدند که شیرینی درون این نوشیدنی‌های خوشمزه آفت‌ها را به سرعت از بین خواهد برد. عده‌ای محقق چندی پیش به این کشاوزران گفته بودند که با مخلوط کردن نوعی آفت کش و شیرینی درون شربت‌ها می‌توانند از پس آفت‌ها بر آیند. ولی بررسی‌های کشاورزان نشان داد استفاده از نوشابه به جای این مخلوط، بسیار ارزان تر و موثرتر خواهد بود. تا به حال بسیاری از پنبه کاران هندی گفته‌اند که این نوشیدنی‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای از میزان آفت‌ها کاسته است. منبع
سنهای زیان آور در باغهای پسته عمدتا متعلق به خانواده های سنهای بدبو Pentatomidae (این حشرات در صورتی که دست زده شوند بوی بدی از خود متصاعد میکنند که وسیله دفاعی آنها به حساب میآید)، سنهای بذرخوار Lygaeidae و سنهای گیاهی Miridae بوده و از آفات مهم پسته محسوب میگردند. مهترین گونه های زیان آور عبارتند از:
ـ سنهای سبز با لکه سفید در انتهای سپرچه Brachynema Spp.
ـ سنهای سبز یکدست Acrosternum Spp
ـ سن قرمز پسته Lygaeus panderus
ـ سنهای قهوه ای پسته Apodiphus amygdali
ـ سایر سنهای آفت پسته Megacoelum Spp.
ـ نحوه خسارت سنها با توجه به مراحل مختلف رشد میوه
نویسنده: حمید هاشمی راد ادامه و منبع
تیمی از پژوهشگران استرالیایی کشف کردند که با استفاده از خشخاش تریاک می توان با سرطان و مالاریا مبارزه کرد ، این اکتشاف بخش جدیدی را در علم داروسازی گسترش خواهد داد , از این گیاه در ساخت داروهای ضد سرطان و مالاریا استفاده می شود. بنابر خبر اختصاصی www.SetarehSorkh.com از ای بی سی ، گیاه اصلاح شده ژنتیکی مروفین و کدوئین تولید نمی کند در عوض ترکیبات بسیار زیادی دارد که دانشمندان معتقدند می توانند از این ترکیبات در ساخت داروهای جدید استفاده کرد. دکتر Philip Larkin از CSIRO گفت : این اولین بار است که از تکنیک " تغییر ژن " در گیاهان استفاده می شود که در آن ترکیبات و عناصر مخدر آن برداشته شده است. دکتر Larkin اضافه کرد که با این روش گام بزرگی به سوی اکتشافات دارویی برداشته شده است. او اضافه کرد که ما با متراکم کردن گیاه خشخاش و از بین بردن مخدر آن هر داروی ضد سرطان و ضد مالاریایی را می توانیم تولید کنیم. شیما محبوبی منبع
کاربرد تله های چسبنده زردرنگ برای مبارزه با پسیل پسته یا شیره خشک
استفاده از دشمنان طبیعی برای کنترل پسیل معمولی پسته
استفاده از عملیات زراعی در کنترل پسیل معمولی پسته یا شیره خشک
استفاده از سموم شیمیایی مناسب برعلیه پسیل معمولی پسته
مقایسه روشهای مبارزه غیر شیمیایی با شیمیایی بر علیه پسیل پسته
نویسنده: حسین فریور مهین منبع
Trichogramma cacaeciae Marchal Hymenoptera Trichogrammatidae
زنبور تریکوگراما حشره ریز و ظریفی است که حدود یک میلیمتر طول داشته و متعلق به خانواده ای از زنبورها تحت نام Trichogrammatidae می باشد . این خانواده از زنبور ها به طور کلی پارازیتوئید ( انگل ) تخم بویژه پروانه ها می باشند که تعدادی از این پروانه ها جزء آفات مهم و اصلی محصولات کشاورزی هستند و هر ساله کشاورزان و باغداران را وادار به مبارزه بر علیه آنها می نمایند . این زنبورها به واسطه پنجه پای سه بندی به راحتی قابل تشخیص بوده و به واسطه اینکه تخمهای انگلی شده ( پارازیت شده ) توسط این زنبور ها پس از چند روز سیاهرنگ می شوند ، در شرایط صحرایی براحتی قابل تشخیص و جمع آوری می باشند.
این زنبورها بسته به حجم تخم میزبان از یک تا چند عدد تخم داخل میزبان قرار می دهند و این تخمها حدودا پس از 24 ساعت تفریخ شده و لاروهای زنبور از محتویات تخم میزبان تغذیه نموده و پس از چند روز سیاهرنگ می شوند ، در شرایط صحرایی براحتی قابل تشخیص و جمع آوری می باشند .
این زنبورها بسته به حجم تخم میزبان از یک تا چند عدد تخم داخل تخم میزبان قرار می دهند و این تخمها حدودا پس از 24 ساعت تفریخ شده و لاروهای زنبور از محتویات تخم میزبان تغذیه نموده و پس از گذراندن سنین لار وی در داخل تخم میزبان تبدیل به شفیره می شوند . حشره کامل زنبور با سوراخ کردن پوسته تخم میزبان که به صورت تقریبا مدور می باشد از تخم خارج می شوند.لذا تخمی که می توانست لارو آفت خارج شده و به محصول خسارت بزند زنبور خارج شده و جلوی خسارت آفت در همان مراحل اولیه سد می شود و این یکی از محاسن انگلهای تخم آفت می باشد.
موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک ادامه و منبع
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : گاهی خصوصیت روغنها را بر حسب جرم مولکولی آنها بیان می کنند . روغنهای بسیار سبک خاصیت حشره کشی چندانی ندارند به عکس در صورتیکه از مولکولهای روغنی بسیار سنگین استفاده شود علاوه بر آفت ؛ گیاه میزبان هم صدمه خواهد دید . آن دسته از هیدروکربنها برای مبارزه با آفات روی گیاهان به کار گرفته می شوند که نقطه جوش آنها دقیقا کنترل شده و عمدتاً از هیدروکربنهای پارافینی تشکیل شده باشند . خلوص روغن از نظر وجود هیدروکربنهای غیر اشباع را با درجه سولفوناسیون نشان می دهند . اگر درجه سولفوناسیون روغن 100 باشد یعنی صد در صد از هیدروکربنهای اشباع شده تشکیل شده است . بنابراین هر قدر درجه سولفوناسیون از 100 کمتر باشد میزان هیدروکربنهای غیر اشباع بیشتر است . درجه سولفوناسیون در تعیین روغنها برای سمپاشی زمستانه و تابستانه موثر می باشد . مثلاً روغنهای با درجه سولفوناسیون 85 تا 95 برای سمپاشی تابستانه و روغنهای با درجه سولفوناسیون 65 تا 75 برای سمپاشی زمستانه مناسبند . روغنها را به صورت امولسیون فرموله می کنند . این امولسیون را تنها یا همراه با حشره کشهای دیگر رقیق کرده و مصرف می نمایند.... ادامه و منبع
انبه کاران شمال استرالیا تصمیم گرفته اند با به کارگیری مورچه های سبز، آفت مزارع خود را از بین ببرند.نتایج 3 سال بررسی توسط موسسه استرالیایی تحقیقات بین المللی کشاورزی نشان داده است حیوانات شکاری وحشی به عنوان کم هزینه ترین وسیله برای دور کردن آفات درختان میوه محسوب می شوند.این مطالعات در 3 کشور استرالیا، ویتنام و تایلند انجام شده است.یکی از دانشمندان بزرگ عضو این موسسه اعلام کرده که با به کارگیری مورچه های سبز در مزارع، از مدتی دیگر کیفیت میوه های استرالیا به طور قابل ملاحظه ای بهتر خواهد شد.با توجه به اینکه نگه داری از این مورچه ها احتیاج به کمی مدیریت دارد، اما در عین حال بسیار آسان تر از سم پاشی محسوب می شود
بازی ریاضی | روش حیرت انگیز ضرب اعداد بدون ماشین حساب امروز تصمیم دارم شما دوستان را با یک شیوه ی فوق العاده برای انجام عمل ضرب در ریاضیات آشنا کنم.
پس از یاد گرفتن این شیوه قادر خواهید بود تمام اعداد را چه بزرگ و چه کوچک، چه تک رقمی و چه چند رقمی براحتی در یکدیگر ضرب کرده و پاسخ آنها را براحتی و بدون استفاده از ماشین حساب پیدا کنید. برای این کار هم فقط کافی است چند تا خط ناقابل رسم کنید و تمام…
توضیح این روش با جملات بسیار دشوار است بنابراین اجازه بدهید کار خود را با تصاویر شروع کنیم.
اولین مثالی که برای شما در نظر گرفته ام بسیار ساده است. عدد ۲۱ را در ۱۳ ضرب کرده ایم. مراحل انجام ضرب به صورت زیر بوده است:
۱- عدد ۲۱ از ۲ و ۱ تشکیل شده پس ابتدا ۲ خط در بالا و ۱ خط در پایین آن به صورت افقی رسم کرده ایم.
۲- عدد ۱۳ از ۱ و ۳ تشکیل شده پس ابتدا ۱ خط و سپس ۳ خط به نحوی رسم کرده ایم که خط هایی که قبلا به صورت افقی رسم کرده بودیم را قطع کنند.
۳- به ترتیب از چپ به راست ابتدا در راس مربع سپس در قطر آن و بعد در راس سمت راست تعداد نقطه هایی را که خط ها در آنها یکدیگر را قطع کرده اند، شمرده ایم و ارقام به دست آورده را به همان ترتیب از چپ به راست به عنوان صدگان، دهگان و یکان عدد قرار داده ایم تا به پاسخ برسیم.
روش این کار بسیار ساده بود ولی اجازه بدهید با دو رقم بزرگتر آنرا تکرار کنیم، این بار قصد داریم عدد ۱۲۳ را در ۳۲۱ ضرب کنیم :
این بار با بالا رفتن ارقام کار کمی سخت تر شد. روش دقیقا مثل قبل است با این تفاوت که این بار بجز قطر مربع دو قسمت دیگر هم میبایست شمرده شوند که برایتان دور آنها خط کشیده ام. اما یک نکته وجود دارد، اگر تعداد نقطه هایی که میشمارید دو رقمی شود، همانطور که میبنید باید دهگان آن را به رقم قبلی بسپارید، دقیقا مثل جمع و ضرب عادی.
تا اینجا اعدادی که در هم ضرب کردیم دارای ارقام برابر بودند یعنی هر دو سه رقمی یا هر دو دو رقمی بودند. اگر اینطور نباشد چه میشود؟ اجازه بدهید این حالت را هم با یک مثال با هم بررسی کنیم :
خوب در این مثال دو نکته وجود داشت، اول اینکه اگر تعداد ارقام دو عددی که در هم ضرب میکنیم برابر نباشند چه کار کنیم و دوم اینکه اگر در عددمان رقم ۰ وجود داشته باشد ضرب به چه شکل صورت میپذیرد. اگر توجه کرده باشید دو دایره ی آبی رنگ در شکل بالا وجود دارد. اگر در این عدد، رقم صفر وجود نداشت در آن دو نقطه هم خطوط با یکدیگر برخورد میکردند و دو تا از ارقام پاسخ را در اختیار ما می گذاشتند. به هر حال نکته ی مهم این است که جای خالی آنها را نباید فراموش کنید، وگرنه محاسبات غلط از آب در می آید.
یک مثال دیگر در مورد اعداد صفر دار را با یکدیگر بررسی می کنیم:
فکر میکنم مثال ها برای آموزش این روش به قدر کافی گویا بوده اند. اما اگر هنوز سوالی در این مورد دارید و یا نکته ی جالبی در مورد آن به ذهنتان میرسد حتما آن را عنوان کنید.
در ضمن “یک دوست” منتظر است تا شما هم روش های جالبی که برای ضرب اعداد به کار می برید را با ما به اشتراک بگذارید.
امروز در یوتوب به ویدئوی جالبی برخوردم که باعث شد محتوای مطلب امروزم را کمی متفاوت از دیگر مطالبی که پیش از این در وبلاگ ثبت شده بود انتخاب کنم. در حقیقت امروز تصمیم دارم شما دوستان را با یک شیوه ی فوق العاده برای انجام عمل ضرب در ریاضیات آشنا کنم. پس از یاد گرفتن این شیوه قادر خواهید بود تمام اعداد را چه بزرگ و چه کوچک، چه تک رقمی و چه چند رقمی به راحتی در یکدیگر ضرب کرده و پاسخ آنها را به راحتی و بدون استفاده از ماشین حساب پیدا کنید. برای اینکار هم فقط کافی است چند تا خط ناقابل رسم کنید و تمام…
توضیح این روش با جملات بسیار دشوار است بنابراین اجازه بدهید کار خود را با تصاویر شروع کنیم. تصویر زیر را نگاه کنید :
اولین مثالی که برای شما در نظر گرفته ام بسیار ساده است. عدد ۲۱ را در ۱۳ ضرب کرده ایم. مراحل انجام ضرب به صورت زیر بوده است :
۱- عدد ۲۱ از ۲ و ۱ تشکیل شده پس ابتدا ۲ خط در بالا و ۱ خط در پایین آن به صورت افقی رسم کرده ایم.
۲- عدد ۱۳ از ۱ و ۳ تشکیل شده پس ابتدا ۱ خط و سپس ۳ خط به نحوی رسم کرده ایم که خط هایی که قبلا به صورت افقی رسم کرده بودیم را قطع کنند.
۳- به ترتیب از چپ به راست ابتدا در راس مربع سپس در قطر آن و بعد در راس سمت راست تعداد نقطه هایی که خط ها در آنها یکدیگر را قطع کرده اند را شمرده ایم و ارقام به دست آورده را به همان ترتیب از چپ به راست به عنوان صدگان، دهگان و یکان عدد قرار داده ایم تا به پاسخ برسیم.
روش این کار بسیار ساده بود ولی اجازه بدهید با دو رقم بزرگتر آنرا تکرار کنیم، این بار قصد داریم عدد ۱۲۳ را در ۳۲۱ ضرب کنیم :
اینبار با بالا رفتن ارقام کار کمی سخت تر شد. روش دقیقا مثل قبل است با این تفاوت که این بار بجز قطر مربع دو قسمت دیگر هم میبایست شمرده شوند که برایتان دور آنها خط کشیده ام. اما یک نکته وجود دارد، اگر تعداد نقطه هایی که میشمارید دو رقمی شود، همانطور که میبنید باید دهگان آن را به رقم قبلی بسپارید، دقیقا مثل جمع و ضرب عادی.
تا اینجا اعدادی که در هم ضرب کردیم دارای ارقام برابر بودند یعنی هر دو سه رقمی یا هر دو دو رقمی بودند. اگر اینطور نباشد چه میشود؟ اجازه بدهید این حالت را هم با یک مثال با هم بررسی کنیم :
خوب در این مثال دو نکته وجود داشت، اول اینکه اگر تعداد ارقام دو عددی که در هم ضرب میکنیم برابر نباشند چه کار کنیم و دوم اینکه اگر در عددمان رقم ۰ وجود داشته باشد ضرب به چه شکل صورت میپذیرد. اگر توجه کرده باشید دو دایره ی آبی درنگ در شکل بالا وجود دارد. اگر در این عدد، رقم صفر وجود نداشت در آن دو نقطه هم خطوط با یکدیگر برخورد میکردند و دو تا از ارقام پاسخ را در اختیار ما میگذاشتند. به هر حال نکته ی مهم این است که جای خالی آنها را نباید فراموش کنید، وگرنه محاسبات غلط از آب در می آید.
یک مثال دیگر در مورد اعداد صفر دار را با یک دیگر بررسی میکنیم :
فکر میکنم مثال ها برای آموزش این روش به قدر کافی گویا بوده اند. اما اگر هنوز سوالی در این مورد دارید و یا نکته ی جالبی در مورد آن به ذهنتان میرسد حتما آنرا عنوان کنید.
منبع : http://sikhunak.mihanblog.com/post/300
واژه TRIZ برگرفته شده از حروف اول کلمات در عبارت روسی زیر میباشد :
(Teoriya Resheniya Izobrototelskikh Zadatch)
که برابر انگلیسی آن عبارت Theory of Inventive Problem Solving (با مخفف TIPS) است که به معنای نظریه حل ابداعانه مساله میباشد . این دانش در سراسر جهان تحت عنوان TRIZ شناخته میشود و متداول شدن این نام به این علت است که بنیانگذار آن ، دانشمند خلاقیت‌شناس روسی گنریچ سائولویچ آلتشولر (G.S. Altshuller) میباشد .
دانش TRIZ با نامها و عنوانهای توصیف‌گر مختلفی همانند نوآوری نظام‌یافته ، خلاقیت اختراعی ، فناوری خلاقیت و نوآوری ، روش‌شناسی اختراع ، الگوریتم اختراع ، روش‌شناسی حل مساله‌های ابداعی ، روش‌شناسی حل ابتکاری و ابداعانه مساله ، مهندسی خلاقیت و نوآوری ، روش‌شناسی خلاقیت ، خلاقیت‌شناسی اختراع ، خلاقیت‌شناسی فناوری و مواردی از این قبیل نامیده میشود .
TRIZچیست؟
واژه TRIZ برگرفته شده از حروف اول کلمات در عبارت روسی زیر میباشد :
(Teoriya Resheniya Izobrototelskikh Zadatch)
که برابر انگلیسی آن عبارت Theory of Inventive Problem Solving (با مخفف TIPS) است که به معنای نظریه حل ابداعانه مساله میباشد . این دانش در سراسر جهان تحت عنوان TRIZ شناخته میشود و متداول شدن این نام به این علت است که بنیانگذار آن ، دانشمند خلاقیت‌شناس روسی گنریچ سائولویچ آلتشولر (G.S. Altshuller) میباشد .
دانش TRIZ با نامها و عنوانهای توصیف‌گر مختلفی همانند نوآوری نظام‌یافته ، خلاقیت اختراعی ، فناوری خلاقیت و نوآوری ، روش‌شناسی اختراع ، الگوریتم اختراع ، روش‌شناسی حل مساله‌های ابداعی ، روش‌شناسی حل ابتکاری و ابداعانه مساله ، مهندسی خلاقیت و نوآوری ، روش‌شناسی خلاقیت ، خلاقیت‌شناسی اختراع ، خلاقیت‌شناسی فناوری و مواردی از این قبیل نامیده میشود .
دانش TRIZ می‌تواند در دامنه‌ای از یک طیف مفهومی و گستره‌ای از تعاریف قرار گیرد که یک انتهای آن نوعی جهان‌بینی خلاق یا رویکردی جامع به علوم و فناوری و انتهای دیگر آن انواعی از ابزارهای حل خلاق مساله و فنون خلاقیت و نوآوری را شامل گردد .
آلتشولر TRIZ را تحت عنوان علم فناوری خلاقیت و نوآوری می‌داند ؛ با نتیجه‌گیری از دیدگاه آلتشولر می توان TRIZ را نوعی علم خلاقیت‌شناسی (Creatology) دانست .
یکی از دانشمندان برجسته TRIZ به نام سیمون ساورانسکی این دانش را چنین تعریف کرده است :
TRIZ ، یک دانش انسانگرای مبتنی بر روش‌شناسی نظام‌یافته برای حل ابداعانه مساله است .
همچنین برخی صاحبنظران TRIZ را این چنین تعریف میکنند :
TRIZ عبارت است از نوعی رویکرد الگوریتمی برای حل ابداعانه مسائل فنی و فناورانه .
ابزارهای TRIZ
اصول و روش های زیادی در TRIZ وجود دارند که اساس و پیکره آن را تشکیل می دهند که در ادامه به طور اجمالی در خصوص برخی از آنها بحث می گردد:
4-1 40 اصل ابتکاری و ماتریس تناقضات آلتشولر
آلتشولر با بررسی اختراعات مختلف به ثبت رسیده در دنیا 40 اصل ابتکاری را پیشنهاد کرد. این اصول به مهندسان، جهت دستیابی به راه حل ابداعی مناسب کمک می کند.
وی ماتریسی از تناقضات برای بدست آوردن اصول منطبق با مسئله و تشخیص این که باید از کدام یک از این 40 اصل استفاده شود، ایجاد نمود. وی در این جدول 39 پارامتر مهندسی نظیر وزن، طول، شفافیت و غیره را در ستونها قرار داد (آثار ثانویه نامطلوب) و پارامترهایی که لازم است بهبود یابند را در ردیف ها قرار داد. در خانه هایی که از تقاطع هر سطر و ستون بدست می آمدند، دو یا سه اصل از اصول 40 گانه ابتکاری را که در به دست آوردن راه حل خلاقانه مورد استفاده قرار میگیرند، قرار داد. [5]
در حل مسائل مختلف می توان از این روش استفاده نمود، ولی این روش دارای محدودیتی است و آن این است که کاربران در ابتدا باید مسئله را به صورت پارامترهای 39 گانه مهندسی فرموله کنند. و این روش برای حل مسائل پیچیده کاری وقت گیر و دشوار می باشد.
4-2 الگوریتم برای حل مسئله به روش ابداعی (ARIZ)
این روش رویه ای سیستماتیک جهت شناسایی راه حل ها بدون در نظر گرفتن تناقضات است.
بر اساس ماهیت مسئله، تعداد مراحل اجرای آن می تواند از 5 الی 16 مرحله تغییر کند. در این روش ممکن است از یک مسئله فنی غیر واضح و نامعلوم، مسائلی که در لایه های زیرین قرار دارند بیرون آمده و نمایان شوند که برای ما قابل حل می باشند. مراحل پایه ای این رویه عبارتند از:
1.مسئله را فرموله کنید
2.مسئله را به یک مدل تبدیل کنید
3.مدل را تجزیه و تحلیل کنید
4.تناقضات فیزیکی را حل کنید
5.راه حل ایده آل را فرموله کنید[5]
4-3 عیین پیشگویانه خطا (AFD)
جلوگیری از بروز خطاهای پیش بینی نشده در توسعه و ایجاد یک محصول جدید از اهمیت زیادی برخوردار است. AFD به طور موثر مکانیزم خطا را کشف میکند و سپس احتمال رخداد آن را بررسی می نماید. به وسیله این تکنیک عواملی که سهم به سزایی در رخداد خطا دارند، برطرف میگردند. [5]
4-4 تکامل هدایت شده محصول (DPE)
روش های سنتی پیش بینی سعی دارند که مشخصه های آینده سیستم ها، روش های اجرایی و یا تکنیکها را به وسیله ارزیابی، شبیه سازی و تمایل به ایجاد مدل های احتمالی پیش بینی نمایند. این روشها فقط یک پیش بینی را در اختیار ما می گذارند ولی چگونگی ابداع تکنولوژی پیش بینی شده را به ما نمی دهند.
آلتشولر توانست با مطالعه صدها هزار اختراع به ثبت رسیده، 8 الگویی را که نشان دهنده چگونگی توسعه سیستم های تکنولوژیکی طی دوران مختلف بوده اند، مشخص کند. این مطلب بر مبنای مقایسه " چگونه فکر کردن مردم در مقابل" به چه چیز فکر کردن مردم" بود.
DPE مانند نقشه راهی به سوی آینده می باشد که با استفاده از آن (به جای پیش گویی آینده) می توان به طور سیستماتیک تکنولوژی های آینده را ابداع کرد. [6]
همچنین برخی صاحبنظران TRIZ را این چنین تعریف میکنند :
TRIZ عبارت است از نوعی رویکرد الگوریتمی برای حل ابداعانه مسائل فنی و فناورانه .
با توجه به عنوانهای توصیف‌گر مختلفی که برای نامیدن TRIZ ذکر کردیم میتوانیم به شناخت بیشتری درباره مفهوم کلی دانش TRIZ دست یابیم . در گام آتی تاریخچه این دانش را بیان خواهیم نمود
فواید و کاربردهای TRIZ
با استفاده از دانش TRIZ می توان به نتایج و دستاوردهای متعددی از جمله موارد زیر دست یافت:
1-6-1- دستیابی به نوعی نگرش جامع علمی به ابداعات و اختراعات .
2-6-1- شکل گیری جنبه های بسیار مهمی از علم خلاقیت شناسی.
3-6-1- دستیابی به نوعی جهان بینی خلاق.
4-6-1- کشف انواعی از راه حل ها برای مسائل ابداعی یعنی مسائلی که با روش های معمولی متداول راه حل آنها به دست نمی آید.
5-6-1- دستیابی به بهترین و موثرترین راه حل ها برای انواع مسائل علمی ، فنی ، انسانی و اجتماعی.
6-6-1- پیش بینی روند ابداعات و اختراعات در آینده (خلاقیت شناسی آینده شناختی)
7-6-1- ارائه آموزش های نوین مبتنی بر TRIZ در مدارس و دانشگاه ها (خلاقیت شناسی پرورشی مبتنی بر TRIZ)
8-6-1- تسهیل و تسریع روند رشد و توسعه علوم و فناوری .
دلایل استفاده از TRIZ
به واسطه وجود محیط رقابتی شدید در دنیا و نیاز مشتری به محصول با کیفیت بالاتر و ارزان تر، نیاز بیشتری به رویکردهای ابداعی در دنیا به وجود آمده است. در حال حاضر فعالیت های علمی باید در سطح بالاتر، با بودجه کمتر و سرعت بیشتری نسبت به گذشته، صورت گیرند. تحقیقات اخیر نشان میدهد که TRIZ بین 70% تا 300% به تولید ایده برای محصولات و خدمات جدید و ایجاد بهبود کیفیت، سرعت می بخشد. TRIZ تکنیکهای مهندسی و تئوری های علمی را به سمت یک چارچوب سوق میدهد. متبحر شدن در فرآیند TRIZ ، فقط این نیست که تیم فنی تمام پتانسیل موجودشان را شناسایی کنند، بلکه TRIZ در ابتدا به آنها یاد آوری میکند که چرا آنها مهندس یا دانشمند بودن را برگزیده اند. TRIZ از راه های مختلفی به این هدف میرسد. یکی از مهمترین راهها این است که ما را برای یافتن راه حل مسئله مان، به نظر افکندن به زمینه های خارج از دانش، تجربه، سازمان، متخصصین و حتی خارج از صنعت خود تشویق میکند (هرچند که این روش برای ما و سازمان مان غیر معمول میباشد). [4]
بکارگیری TRIZ یعنی بازگشت به اصول اولیه، ولی معمولا ً در این راه از اصول، علوم و راه حل های مهندسی که برای ما آشنا نیستند استفاده می نماییم. این فرآیند با تجزیه تمام مسائل به وظایف بنیادی طراحی شان و با القاء درک کاملی از اساس مسئله ای که با آن دست به گریبانیم ساده میگردد. با بکارگیری TRIZ ما در مسیر یافتن راه حل ها قرار می گیریم و در می یابیم که چگونه دیگران مشکلات مشابهی را در تمام زمینه های علمی و مهندسی بدین وسیله حل نموده اند.
با بکارگیری TRIZ میتوانیم با یک روش سیستماتیک به عصاره و چکیده تمام راه حل های مسائلی که بشریت با آنها روبرو بوده است، دسترسی پیدا کنیم. و با توجه به مفهوم TRIZ در می یابیم که تمام مسائل قبلا ً به طریقی حل شده اند. مطمئنا ً در صورت عدم استفاده از TRIZ زمان زیادی هدر خواهد رفت. [5]
درست مثل اینکه به جای کشف راه حل هوشمندانه ای برای بهبود بخشیدن به عملکرد چرخ، آن را دوباره اختراع کنیم.
TRIZ ما را به سمت راه حل هایی که نیاز داریم، راه حل هایی که وجود دارند و راه حل هایی که ابداعی هستند ولی بدون TRIZ معمولا ً امکان درک آنها را نداریم، هدایت می کند.
ضمنا ً ، بررسی اساس تمام ابداعات و اختراعات به ثبت رسیده در جهان نشان میدهد که هزاران ساعت نیروی انسانی صرف حل مسائل مشابهی شده است که انسانها در زمینه های مختلفی با آن سر در گریبان بوده اند و در نهایت پس از حل آنها، به نتایج مشابهی دست یافته اند. [4]
آنچه که TRIZ انجام میدهد این است که با طبقه بندی این راه حل های هوشمندانه، راه های ابداعی حل هر مسئله ای را شناسایی میکند.
مفهوم تناقض
در دانش TRIZ مفهوم تناقض از مفاهیم بنیادی و اصلی است . منظور از تناقض دو ویژگی یا وضعیت متعارض یا متضاد با یکدیگر می باشد.
اگر چنانچه بین دو ویژگی یک سیستم حالت تضاد و ضد و نقیض بودن وجود داشته باشد یعنی ایجاد تغییر مثبت در یک ویژگی (مثلا افزایش کیفیت یک محصول ) منجر به ایجاد تغییر منفی در یک ویژگی دیگر(مثلا ازدیاد قیمت محصول) بشود در این صورت سیستم دچار تناقض می باشد.
دانش TRIZ بیان می دارد که مسئله ابداعی با وجود نوعی تناقض همراه است و حل مسئله (مثلا اختراع) هنگامی روی می دهد که این تناقض برطرف شود.
یکی از مهم ترین نقش های TRIZ ، شناسائی و تحلیل تناقض ها و ارائه راهکارهای بر طرف نمودن آن می باشد.
- مثالی درباره تناقض:ی از مهم ترین مسئله های باز (مسئله ابداعی یا غیر معمولی) در حوزه سلامت انسان و پزشکی ناشی از بیماری سرطان است که در اثر آن سیستم بخشی از سلول ها از تعادل خارج شده و به رشد غیر معمولی دچار می شوند . رویکرد کلی درمانی (مثل شیمی درمانی یا پرتودرمانی) بر آن است که جلوی رشد غیر اصولی سلول های غیر متعادل به طریقی گرفته شده و از بین بروند.
در این موضوع این تناقض اصلی وجود دارد که دارو یا پرتو دارای تاثیر مثبت بر سلول های سرطانی (توقف رشد و از بین رفتن سلول های سرطانی) و تاثیر منفی بر سلول های سالم (آسیب به سلول های سالم) می باشد.
انتظار می رود چنانچه این تناقض برطرف شود آنگاه داروی قاطع درمان این بیماری نیز ابداع یا کشف گردیده و به عبارتی مسئله مذکور حل شده است.
2-4-انواع تناقض
در دانش TRIZ به منظور شناخت بهتر ، انواع تناقض ها به دو دسته اصلی تقسیم شده اند. بنابراین هر مسئله ابداعی ممکن است با یک یا چند نوع از تناقض ها همراه باشد.
1- تناقض یا تضاد فنی (Technical Contradiction) :
منظور از تناقض فنی در یک سیستم فنی «وجود یک رابطه متضاد و ضد و نقیض بین دو ویژگی یک سیستم یعنی تعارض بین دو زیر سیستم آن» می باشد.
درسیستمی که تناقض وجود دارد یک تغییر مثبت در یک زیرسیستم ، منجر به بروز یک نتیجه منفی در زیر سیستم دیگر می شود. مسئله ابداعی ، مسئله ای است که دارای تناقض بوده و حل آن مستلزم رفع وضعیت تناقض است ، به عبارتی راه حل مسئله ابداعی در واقع راه حل رفع تناقض می باشد.
مثال های زیر بیانگر تناقض یا تضاد فنی می باشند:
- افزایش کیفیت عامل A در سیستم، منجر می شود به: کاهش کیفیت عامل B در همان سیستم
- افزایش قط لوله (افزایش استحکام) ، منجر می شود به : افزایش وزن لوله
- افزایش سرعت خودرو ، منجر می شود به : افزایش مصرف سوخت
- افزایش کیفیت محصول X ، منجر می شود به : افزایش قیمت آن .
2- تناقض یا تضاد فیزیکی (Physical Contradiction)
منظور از تناقض یا تضاد فیزیکی وجود همزمان هماهنگی و تعارض می باشد. در این حالت ایجاد تغییر در یک زیر سیستم به طور همزمان از یک طرف منجر به ایجاد یک نتیجه مثبت و در عین حال از طرف دیگر منجر به بروز یک نتیجه منفی می شود.
مثال
در یک ترانزیستور ، اگر ولتاژ افزایش یابد در نتیجه آستانه ولتاژ (که یک نتیجه خوب است) افزایش می یابد ولی از طرف دیگر آنگاه ترانزیستور در فرکانس های پائین تری عمل خواهد کرد (نتیجه منفی) حال اگر ولتاژ کاهش یابد آنگاه ترانزیستور می تواند در فرکانس های بالاتر عمل کند (نتیجه مثبت) اما از طرفی در اثر آن تغییرات سریع ولتاژ موجب عملکرد غیر قابل پیش بینی و نامطلوب ترانزیستور می شود (نتیجه منفی) .
- در یک چیپ نیمه هادی ، کاهش ثابت دی الکتریک از یک طرف منجر به کاهش پارازیت ها می شود (نتیجه مطلوب) ولی از طرف دیگر امکان ذخیره سازی اطلاعات کاهش می یابد (نتیجه نامطلوب) و با افزایش ثابت دی الکتریک وضعیت ذکر شده جابه جا می شود .
دانش TRIZ در مواجهه بامسئله های ابداعی و به عبارتی در مواجهه با تناقض ها ابزارهای موثری مانند ماتریس تناقض ها و 40 اصل ابداعی برای شناسائی و رفع تناقض ها در سیستم و به عبارتی حل مسئله ابداعی ارائه می نماید .
مواد جامد و طبیعی تشکیل دهنده ، بخشهای خارجی زمین را به دو گروه اصلی سنگ و خاک تقسیم میکنند.
فرض کنیم که یک تو.ده سنگی، مثلا گرانیت روی سطح زمین قرار گرفته است. این توده سنگی در اثر عوامل فیزیکی و شیمیایی مثل تاثیر دما، آب های جوی، باد و ... هوازده شده و به قسمت های کوچک و بزرگ خرد می شود و بعد از تاثیر دیگر فرآیندها و سپری شدن زمان زیاد، به خاک تبدیل می شود. نرخ تولید خاک به صورت طبیعی خیلی کم بوده و در حدود 1 سانتیمتر در هر 100 سال است. خاک دارای سه فاز (حالت) است 1- جامد (ذرات خاک) 2- مایع (آب) 3- گاز (هوا)
با حرف V نمایش می دهند. برای اندازه گیری حجم خاکهای چسبنده، روشهای مختلفی وجود دارد. روش اول:وارد کردن نمونه در داخل استوانه مدرج حاوی مقداری جیوه که نمونه را وارد آن می کنیم و اختلاف ارتفاع جیوه، حجم نمونه را نشان می دهد. روش دوم: موم اندود کردن نمونه و قرار دادن در استوانه مدرج حاوی آب، (که اختلاف ارتفاع آب در استوانه بیانگر حجم نمونه خاک است (دلیل موم اندود کردن روش دوم این است که آب وارد درز و شکافهای نمونه نشود چون خاصیت مویینگی آب ، موجب نفوذ آن به درون این درزه ها میشود ولی در مورد جیوه چنین نیست.
با (W) نمایش می دهند. که می توان جرم خاک را توسط ترازوی دقیقی اندازه گرفت که وزن را می توان طبق رابطه مقابل بدست آورد. ( شتاب گرانش زمینm/s2 =g 9.81(
W =m.g
که با n نمایش م دهند و عبارت است از نسبت حجم فضاهای خالی (Vr) به حجم کل خاک (V) که به درصد بیان میشود.
که با ω نمایش می دهند و عبارت است از نسبت وزن آب موجود در خاک (Ww) به وزن خشک خاک (Ws) درصد رطوبت در خاکهایی که مقدار زیادی رسی وارد گاها به 300% نیز می رسد.
دیگر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاک را با روشها و روابط پیچیده دیگری می توان اندازه گیری کرد که در حد پیشرفته و تخصصی است، از جمله این ویژگیها می توان، مقاومت برش، مقاومت فشاری، و کششی، حدالاستیک و پلاستیک، واگرایی و همگرایی خاک و... نام برد که هر یک نسبت به هدف کار مورد بررسی قرار می گیرد.
- اندازه گیری ویژگیهای خاک در علوم مختلف مثل مکانیک خاک، مهندسی عمران (گرایش پی و سازه)، زمین شناسی وکشاورزی و... کاربرد وسیعی داشته و به علوم مختلف مثل، فیزیک، شیمی و زمین شناسی وابسته است.
- از جمله کاربردهای مکانیک خاک در مطالعات قبل از احداث کلیه سازه های مهندسی، از قبیل سد، تونل، راههای ارتباطی، ساختمانهای مسکونی و ... است. بدین صورت که از ویژگیهای مختلفی که یک خاک نشان می دهد می توان میزان مقاومت آن را اندازه گیری کرده و در نتیجه تمهیدات لازم برای پایداری سازه بر روی خاک را اندیشید.
خاکها را می توان بر مبنای منشا زمین شناسیشان به گروههای شش گانه زیر تقسیم کرد: 1- خاکهای برجا: بر اثر هوازدگی و تجزیه بر جای سنگها ایجاد می شوند. 2- خاکهای واریزه ای: به خاکهایی که بر اثر نیروی گرانی جابجا شده اند اطلاق می شود. 3- رسوبات آبرفتی: کلیه خاکهایی را که توسط عمل آب جاری در خشکیها ایجاد می شوند. 4- رسوبات بادی: همان گونه که از نامشان پیداست توسط باد حمل و برجای گذارده می شوند. 5- رسوبات یخچالی: توسط یخچالها یا آبهای ناشی از ذوب یخچالها ایجاد می شوند. 6- رسوبات ثانوی: بر اثر ایجاد تغییرات به روی خاکهای اولیه ایجاد می شوند.
رابطه منشا زمین شناسی یک خاک و میزان مناسب بودن در پی سازی را به گونه زیر می توان خلاصه کرد به طور کلی خاکهای مناسب برای پی سازه های مهندسی عبارتند از: الف- خاکهای با تراکم متوسط یا زیاد که از ویژگیهای برخی از رسوبات بستر رودها، رسوبات ساحلی و یخزنهاست. ب- رسهای غیر فعال "بیش تحکیم یافته که در برخی از دشتهای ساحلی یافت می شوند. ج- مخلوط رس و رسوبات دانه ای که از مشخصات خاکهای بر جای حاصل از تجزیه سنگها اسیدی مثل گرانیت است. در مقابل، مصالح خاکی نامناسب وضعیت در مهندسی پی عبارت اند از: الف- رسوبات واریزه ای که اغل در دامنه ها حالتی ناپیدار دارند. ب- خاکهای دانه سست و متراکم نشده موجود در دشته ای سیلابی، دلتاها، خلیج های دهانه ای دریاچه ها، باتلاقها. ج- رسهای فعال حاصل از تجزیه سنگهای مافیک, شیلهای دریایی یا ته نشین شده توسط فعالیتهای آتشفشان د- کلیه رسوبات آلی
خاک مخلوطی منفصل از کانیها و سنگ دانه ها و بقایای مواد آلی (گیاهی- جانورزی) است که فضاهای خالی آن توسط آب و هوا پر شده است و معمولا قسمت سطحی زمین را ی پوشاند. و معادل لاتین Soil می باشد. اندازه گیری ویژگیهای خاک بر عهده علم مکانیک خاک است که هدف از اندازه گیری ویژگیهای خاک کاربرد این ویژگیها برای مقاصد و اهداف خاص است برای این منظور ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک را به کمک آزمایشات و یا محاسبات ریاضی مختلف اندازه گیری و ارزیابی می کنند. از جمله این ویژگیها می توان، حجم، وزن، رطوبت، تخلخل، چگالی و مقاومت برشی(شکست)، مقاومت کششی و مقاومت فشاری و... را نام برد که هر یک را به اختصار بررسی می کنیم:
مکانیک خاک از سال 1925 میلادی به صورت یک شاخه مهم شناخته شد. تزراقی (پدر علم مکانیک خاک) با کتاب اصول مکانیک خاک بنیانگذار این علم است. در ایران نیز تحت عنوان مکانیک خاک به عنوان یک رشته مستقل در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی عمران و به عنوان یک درس اختیاری و اصلی در مقاطع مختلف کارشناسی و کارشناسی ارشد زمین شناسی ارائه می شود.
در علوم مهندسی ، خاک مخلوط غیر یکپارچه‌ای از دانه‌های کانیها و مواد آلی فاسد شده میباشد که فضای خالی بین آنها توسط آب و هوا (گازها) اشغال شده است. خاک به عنوان مصالح ساختمانی در طرح‌های مهمی در مهندسی عمران بکار گرفته میشود و همچنین شالوده اکثر سازه‌ها بر روی آن متکی است.
بنابراین مهندسان عمران باید بخوبی خواص خاک از قبیل مبدا پیدایش ، دانه بندی ، قابلیت زهکشی آب ، نشست ، مقاومت برشی ، ظرفیت باربری و غیره را مطالعه نمایند. مکانیک خاک شاخه‌ای از علوم مهندسی است که به مطالعه مشخصات فیزیکی و رفتار توده خاکی تحت بارهای وارده می‌پردازد. مهندسی پی ، کاربرد اصول مکانیک خاک در مسائل عملی است.
تاریخچه عملیات خاکی را میتوان به دوره‌های دور تاریخ بشری نسبت داد و آن را با قدمت پیدایش شهرنشینی یکی دانست. حفر قناتها ، کانالهای آبرسانی ، ایجاد پلها و سدهای محکم و سایر بناهایی که آثار آنها در کشورهای دنیا از ده‌ها قرن قبل تا کنون به یادگار مانده است، همه از مواردی است که به نحوی با عملیات خاکی ارتباط دارد.
سیر تحولی و رشد
توجه به بررسی و مطالعه خاک با یک دیدگاه مهندسی و به منظور تحلیل ریاضی خواص آن ، از قرن 18 میلادی آغاز شد و در واقع اولین بار در عین حال مهمترین رابطه ساده در زمینه مکانیک خاک ، در سال 1773 توسط کولمب یک مهندس ارتشی فرانسه ارائه گردید. این رابطه ساده ، که یک رابطه اساسی در بررسی مقاومت یا عدم مقاومت خاک است عبارت است از:
(τ=c+bntan(φ
کارهای بوسینسک در مورد تئوری اجسام الاستیک که در سال 1885 انتشار یافت به ارائه راه حل‌های دقیق در محاسبه تنش‌ها و تغییر شکل‌های درون محیط خاکی منجر گردید و توانست در تحلیل بخش مهمی از مبحث مکانیک خاک ، پاسخگو باشد. دانش مکانیک خاک به صورت مدرن ، در ابتدای قرن حاضر گسترش روز افزونی یافت و مانند سایر علوم مهندسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت بطوری که در سال 1925 کارل ترزاقی ، استاد دانشگاه هاروارد ، نتیجه تحقیقات خود را به صورت مقاله‌ای ارائه داد و در سال 1943 کتاب «اصول نظری مکانیک خاک» را تدوین و منتشر کرد.
کارل ترزاقی (1963-1883) را به حق بنیانگذار دانش مکانیک خاک نامیده‌اند. در اینجا شایسته است از سهم محققین روسی نیز یادآور گردد، چه پژوهشگرانی چون سیتوویچ در کشور روسیه به موازات دانشمندان غربی در توسعه دادن مبحث مکانیک خاک کارهای زیادی ارائه دادند. نامبرده نیز در سال 1934 کتاب اصول علم مکانیک خاک را منتشر نمود.
امروزه اهمیت دانش مکانیک خاک مانند علوم دیگر روز به روز رو به فزونی است و این بویژه به این علت است که تجربه‌های گذشته در این زمینه بدون گسترش تئوری‌های مطمئن‌تر و راه حل‌های اقتصادی‌تر تکافوی حل مسائل جدید را در عمل نمی‌نماید. به علاوه ، بسط مسائل مبحث مکانیک خاک همراه با توسعه روشها و دیدگاههای جدید در زمینه مکانیک محیط دانه‌ای ، گسترش و افزایش دقت در تحلیل‌های ریاضی و مدل سازی‌ها را در هر دو زمینه الزامی نموده و نیز به نتیجه رسانده است.
مباحث کلی مکانیک خاک
طرح تئوریهایی که نشان دهنده رفتار توده خاکی در برابر عوامل بیرونی ، مثل نیروهای مختلف ، باشد.
کاربرد معلومات تئوری و تجربی در موارد و مسائل اجرایی خواص فیزیکی ، شیمیایی و کانی شناسی خاکها
خواص فیزیکی و شیمیایی خاک : شناخت خواص فیزیکی ، شیمیایی و کانی شناسی خاکها در بسیاری از بررسی‌ها و مطالعات و تصمیم گیری‌ها در عملیات خاکی نقش مهمی دارد. خواص فیزیکی و شیمیایی خاکها را باید عمدتا در عوامل زیر جستجو کرده و مربوط به آنها دانست.
ترکیب کانی شناسی دانه‌ها : از آنجایی که خاکها از تجزیه و هوازدگی سنگهای پوسته زمین پدید آمده است، لذا کانی‌های تشکیل دهنده خاکها باید همان کانی‌های تشکیل دهنده سنگ مادر باشد.
طبیعت سطح ذرات خاک (سطح مخصوص) : سطح خارجی دانه‌های خاک ، یعنی فصل مشترک محیط جامد با محیط مجاور آن که ممکن است، آب یا هوا باشد. محل پدید آمدن بعضی پدیده‌های فیزیکی یا شیمیایی است که این پدیده‌ها برخواص دیگر خاک مثل؛ مقاومت و نفوذپذیری و ... تاثیر می‌گذارد.
پدیده‌های فیزیکی و شیمیایی در سطح مشترک خاک و آب :ذرات جسم جامد از شبکه‌ای از یون‌های مختلف تشکیل شده است که از اینرو بین سطح خارجی ذره و محیط اطراف آن کنش و واکنش‌هایی پدیدار میگردد.
خاصیت مویینگی : خاصیت بالا رفتن آب در لوله‌های مویین و در حفره‌های بین ذرات خاک را خاصیت مویینگی گویند.
نیروهای دافعه و جاذبه بین ذرات :
نیروهای بین ذره‌ای در خاک به دو گونه‌اند. نیروهای جاذبه مولکولی بین دانه‌ها (وان در والس) و نیروهای دافعه که از نوع نیروی الکتروکینیماتیکی است. خواص مکانیکی خاکها
اصطکاک : مقاومت جسم در برابر حرکت به علت وجود اصطکاک بین دو سطح تماس است.
چسبندگی: مقاومت خاکی به علت چسبندگی دانه‌ها حاصل از مقاومت مولکولی (یعنی نیروی جاذیه الکتروشیمیایی) بین ذرات ریز است.
گسیختگی توده خاک : گسیختگی توده خاک عبارتست از پایان شرایط مقاومت و آغاز برش در خاک است.
تحکیم: تحکیم عبارتست از کاهش حجم حفره‌های آب‌دار درون خاک به علت افزایش فشارهای جانبی.
کاربرد مکانیک خاک خاک از یک طرف به عنوان مصالح مورد توجه مهندسین و طراحان قرار می‌گیرد و از سوی دیگر به عنوان یک محیط طبیعی که در اختیار آدمی قرار گرفته است مورد توجه و استفاده است. جایی که به عنوان مصالح مورد نظر است مانند خاکریزها ، سرای خاکی ، روسازی راه و فرودگاه ، پشت دیوار حایل ، زهکش‌ها ، و به عنوان بخشی از بتن ، ماده اصلی تهیه آجر و سرامیک ، ماده اصلی تهیه چینی و کاشی ، و... حالت انتخابی و اختیاری دارد، و در جایی که به عنوان محیط مورد توجه است.
مانند زیر پی‌ها ، زیر پایه پلها و زیربنای جاده‌ها و محل حفر تونل‌ها و محل قرار دادن لوله‌ها و تاسیسات مکانیکی و الکتریکی (کابل های تلفن و برق و لوله کشی گاز و فاضلاب و محل احداث قناتها و محل حفر چاهها و کانال‌ها و ... همه حالت غیر انتخابی (یعنی اجباری) دارد. به هر حال در تمام موارد ذکر شده ، شناخت خواص فیزیکی و مکانیکی خاک ضرورت غیر قابل اجتناب دارد. مثلا در یک پروژه راه سازی ، چه نوع خاکی با چه نوع دانه بندی باید انتخاب شود و لایه‌های آن با چه ضخامتی و با چه رطوبتی و تا چه حد باید کوبیده شود تا جایی حاصل بتواند در برابر نیروهای وارد بر آن مقاوم باشد و وجود آبهای سطحی و بارندگی بر دوام آن اثر مخرب نداشته باشد و در برابر یخ‌زدگی و فرسایش و تغییرات جوی نیز پایدار بماند.
رابطه مکانیک خاک با سایر علوم مبحث مکانیک خاک دانشی است که در آن خواص فیزیکی و مکانیکی خاکها ، ارتباط این خواص با عوامل بیرونی ، مقاومت خاک در برابر نیروها ، تغییر شکل خاک در اثر نیروها ، مسایل مربوط به حرکت یا سکون آب در خاک ، چگونگی و مقدار فشرده شدن خاکها و چگونگی و مقدار تنش‌ها و تغییر شکل‌های هر نقطه از محیط خاکی در اثر عملکرد یک نیروی خارجی و ... بحث میشود.
در این راستا گاهی نیاز به مطالعه خواص شیمیایی و کانی شناسی دانه‌های خاک است و گاهی نیاز به بررسی پیدایش و منشا خاکها و گاهی نیاز به استفاده از دانش هیدرولیک و دانش‌های دیگر است. از اینرو ارتباط این مبحث با دیگر مباحث علمی چون فیزیک ، شیمی ، زمین شناسی ، کانی شناسی ، هیدرولیک و مکانیک سیالات را نباید از نظر دور داشت.
قسمت اعظم سطح زمین را رسوبات و مصالح ناپیوسته طبیعی، که به طور کلی به آنها "خاک" می گوییم پوشانده است. خاک، از یک طرف جایی است که سازه خود را به رو یا داخل آن بنا می کنیم و از طرف دیگر، ماده ای است که آن را به عنوان مصالح ساختمانی در کارهای عمرانی به خدمت می گیریم. خاکهای موجود در طبیعت بسیار متنوع اند و هر یک از آنها رفتاری خاص در کاربردهای مهندسی از خود نشان می دهند. این تنوع رفتار و ویژگیهای مهندسی متاثر از عوامل گوناگونی است. به عنوان مثال، نحوه منشا گرفتن و تشکیل شدن یک خاک تاثیر بارزی بر ویژگیهای مهندسی آن بر جای می گذارد. به این ترتیب، بسته به اینکه خاک به طور بر جا درست شده یا انکه آبرفتی، بادی، واریزه ای باشد یا تغییرات ثانوی را تحمل کرده باشد از ویژگیهای مهندسی متفاوتی برخورداراست. بررسی نقش زمین شناسی خاک در رفتار مهندسی آن به بهترین وجهی با بررسی مستقیم صحرایی خاک انجام می شود. امروزه طبقه بندی های متعددی برای دسته بندی خاکها بر مبنای ویژگیهای مهندیشان وجود دارد که در راس می توان از طبقه بندی یونیفاید (unified) نام برد. طبقه بندیهای رایج خاک، بر خلاف طبقه بندیهای ارائه شده برای سنگ از سادگی بسیاری برخوردارند. به این نحو که با مشاهده مستقیم خاک در صحرا و حداکثر انجام برخی آزمایشهای دستی بسیار ساده می توانیم خاک را طبقه بندی نماییم. پس از آنکه خاک طبقه بندی شد به راحتی می توانیم با مراجعه به جداولی که وجود دارد، ویژگیهای مهندسی آن را در کاربردهای مختلف برآورد کنیم.طبقه بندی خاک با همه مزایایی که دارد کلیه ویژگیهای آن را بیان نمی کند. از این رو، معمولا محتاج توصیف دقیق خاکها از دیدگاه مهندسی هستیم.
1- مقدمه
فلسفه تکنولوژی اطلاعات را میتوان به عنوان زیرشاخه‌ای از فلسفه تکنولوژی در نظر گرفت. تفکرات فلسفی در باب تکنولوژی به طور کلی معطوف به فهم ماهیت و معنای ساختن و استفاده کردن میباشد، خصوصا تفکر درباره آنچه تاکنون ساخته و استفاده شده است. چنین تاملاتی اما در تلاطم میان دو سنت بزرگ روی می‌دهند: سنتی برخاسته از مهندسی و دیگری از دیدگاهی انسان‌مدار.
دیدگاه مهندسی: نظرگاهی است توسعه‌طلب که تکنولوژی را امری تماما انسانی می‌داند و لذا نفوذ آن را به تمامی ارکان زندگی انسانها مجاز و بلکه لازم می‌شمارد.
دیدگاه انسان‌مدار: نظرگاهی است حزم‌اندیش که تکنولوژی را جنبه‌ی محدودی از انسانیت می‌بیند و لذا پیوسته نگران آن است که نکند این جنبه‌ی محدود، بر دیگر جنبه‌های انسانیت چیره شود.
این تمایز و تلاطم متناظر با آن، در مورد IT نیز وجود دارد؛ یعنی میان کسانی که ورود IT را نقادانه جشن میگیرند و کسانی که محتاطانه در تلاش برای حد زدن بر قدرت و نفوذ آن می‌باشند. این تلاطم را در جای‌جای این نوشتار نیز بازخواهید شناخت.
فلسفه‌ی IT با تعریف موضوع خود، یعنی IT آغاز میگردد؛ و پس از آن تلاش می‌نماید تا تاریخِ رفته‌ی فلسفه را از منظر IT بازسازی کند و سرآخر بر آن بنیان:
اولا: پاسخ‌های جدیدی برای مسائل کهن فلسفی بر پایه‌ی منظومه‌ی مفهومی IT بیابد.
ثانیا: مسائل مفهومی و چالش‌های نظری برخاسته از IT و مسائل مفهومی درونی IT را به کمک منظومه‌های فلسفی حل نماید.
در این گزیده اما به وظیفه‌ی نخستین فلسفه‌ی IT اشاره‌ای نخواهد شد و از میان چالش‌های مفهومی برخاسته از IT نیز، یعنی مسائل اخلاقی، سیاسی و نظری، تنها به شق سوم و در قالب مشکلات متافیزیکی IT پرداخته میشود.
2- IT چیست؟
تکنولوژی اطلاعات را –یا اصطلاحات شبیه به آن مانند "سیستمهای اطلاعاتی" و تکنولوژی رسانه‌ها"- غالبا به صورت یک تکنولوژی ترکیبی از توان پردازش داده‌ها و تکنولوژی ارتباطات توصیف میکنند. IT حاصل صورت‌بندی تکنولوژی‌های اولویه‌ی ارتباطات الکترونیکی در قالب روشهای محاسباتی و سایبرنتیک میباشد. برای هر دو اصطلاح "اطلاعات" و "تکنولوژی" نیز تعاریف مهندسی و انسان‌مدار متفاوتی ارائه شده است:
تعریف مهندسی یا تکنیکی اطلاعات: بنیانگذار مفهوم مهندسی اطلاعات شانون (1949) است. او اطلاعات را به صورت احتمال انتقال یک سیگنال از ابزار الف به ابزار ب تعریف نمود به طوری که این احتمال از لحاظ ریاضی کمیت‌پذیر باشد. این تئوری اطلاعات، تاکنون بنیان طراحی و تحلیل ابزارهای محاسباتیِ دیجیتال و نیز تکنولوژی اطلاعات بوده است؛ چه تلفن و تلویزیون و چه اینترنت.
تعریف انسان‌مدار اطلاعات: در مقابل معنای تکنیکی اطلاعات، مفهوم اطلاعات در حوزه‌ای وسیع‌تر قرار دارد؛ یعنی حوزه معنا و سمنتیک. اطلاعات در این معنا دیگر یک امر دو جزئی نیست (سیگنالی که از الف به ب می‌رود) بلکه رابطه‌ای است سه وجهی. اطلاعات سیگنالی است که از ابزار الف به ابزار ب فرستاده میشود تا به شخص ج معنایی را القا گرداند. اطلاعات از این جنبه، یک پیغام است.
هر چند تکنولوژی اطلاعات در معنای تکنیکی آن پیوسته خود را به جنبه معنایی اطلاعات نزدیک میکند اما ارتباط منطقی دقیقی میان آن دو وجود ندارد. هر سیگنال، مستقل از احتمال دریافت شدن آن در نقطه ب دارای معانی مختلفی است؛ معناهایی که هر کدام در یک بستر خاصی تحقق می‌یابند. اصطلاح تکنولوژی نیز دارای وضع مشابهی است:
تعریف مهندسی از تکنولوژی: مطالعه و کاربست روشمندِ ساخت و استفاده از مصنوعات. در این تعریف تکنولوژی به دو دوره‌ی تکنیکهای پیشامدرن و تکنولوژی مدرن تقسیم میشود.
تعریف انسان‌مدار از تکنولوژی: این تعریف گسترده‌تر از تعریف مهندسی از تکنولوژی است چراکه تمام انواع ساختن –تجربی، علمی، تولید انبوه و غیره- را در تمامی شیوه‌های استفاده از آن –به عنوان دانش، مصنوع و حتی اعمال خشونت و قدرت- شامل میشود.
بر این اساس میتوانیم یک تعریف چهاروجهی را به همراه چهار مصداق از تکنولوژی اطلاعات به دست آوریم:
تکنولوژی پیشامدرن | تکنولوژی علمی | |
معنای مهندسی اطلاعات | نوشتن و خواندن توسط الفبا | انتقال سیگنال‌های electronic source codes |
معنای انسان‌مدار اطلاعات | متن و کتاب | آنچه میتوان توسط رسانه‌های الکترونیکی به انجام رساند |
در یک تحقیق مفصل‌تر، قدم بعدی پرداختن به IT از دیدگاه تاریخ فلسفه است، ولی در این نوشتار مستقیما به استفاده از نتایج آن بررسی در یک زمینه خاص، یعنی IT و متافیزیک می‌رویم.
3- IT و متافیزیک
مطالعه تاریخ فلسفه از منظرگاه IT مشخص می‌سازد که به همراه ظهور IT، منظومه فرهنگی جدیدی نیز خود را نشان داده است. تلاش‌های بسیار و بعضا معروفی برای به تصویر کشیدن شیوه‌های جدید زندگی در دنیایی ITزده صورت گرفته است که در آن تمرکز بر روی جنبه‌های اقتصادی و سیاسی بوده است. اما همچنان مسائل مهم دیگری باقی می‌مانند: در دنیای پس از ظهور و استیلای IT، چه چیز واقعی است و چه چیز پدیداری؟ ساختار بنیادین پدیده‌های ITگونه چیست؟ بسیار خامی است اگر IT را فقط به عنوان مجموعه‌ای از ابزارهای پردازشی و ارتباطی در نظر گیریم به طوری که ساختار و مفهوم واقعیت را دست نخورده باقی می‌گذارند. برای مثال بورگمن به تمایز سه گانه‌ای در مورد اطلاعات قایل شده است:
الف) اطلاعات در مورد واقعیت (علوم طبیعی)
ب) اطلاعات برای واقعیت (طراحی‌های مهندسی)
ج) اطلاعات به مثابه واقعیت (بازنمایی‌های محاسباتی)
هر چه بیشتر IT گسترش می‌یابد، و دامنه نفوذ اطلاعات به مثابه واقعیت وسعت می‌یابد، درک انسان از بنیان‌های سازنده واقعیت نیز تفاوت بیشتری با گذشته می‌یابد. بررسی این مسائل نیازمند طرح پرسش‌های متافیزیکی درباره IT است که در میان آنان نیز باز تلاطم میان دیدگاه مهندسی و انسان‌مدار سرباز کرده است.
3-1- دیدگاه مهندسی از متافیزیک در IT
دو عنصر اساسی این رویکرد عبارتند از:
1- موجودیت‌های فیزیکی در IT
2- قابلیت‌های شناختی (cognitive) IT
در سال 1948، نوربرت واینر عناصر بنیادین سازنده واقعیت را چنین اعلام نمود: ماده، انرژی و اطلاعات. از آن هنگام به بعد سوالات بسیاری در باب موقعیت متافیزیکی اطلاعات بوجود آمده‌اند. خود واینر کنکاش در این مساله را با طبقه‌بندی ماشین‌ها در سه دسته‌ی متفاوت آغاز نمودکه با سه عنصر بنیادی واقعیت متناظر بودند:
الف) ماشین‌هایی که ماده را انتقال می‌دهند (چکش یا خط تولید)
ب) ماشین‌هایی که انرژی تولید میکنند و یا انرژی را انتقال می‌دهند (نیروگاه اتمی و یا موتور)
ج) ماشین‌هایی که اطلاعات را دستکاری می‌نمایند (سیستمهای ارتباطی و یا کامپیوترها)
همچنین پدیدارشناسیِ نوعِ درگیریِ انسانها با تکنولوژی، تفاوت بنیادین IT را با ابزارها و ماشین‌ها نشان میدهد. خصوصیت سایبرنتیک و اتوماتیک IT آن را همانند بزرگراهی ساخته است که منتظر پیموده شدن توسط انسان‌هاست؛ IT محیطی است برای فعالیت انسانها (و از این رو آن را رسانه‌ی جدید نامیده‌اند).
قابلیت‌های شناختی IT سوالات انتولوژیک دیگری را برانگیخته است: هوش‌مصنوعی چگونه هوشی است؟ آیا انواع مختلف هوش‌مصنوعی –الگوریتمیک، هیوریستیک، تعبیه شده و ...- انواع مختلف هوش را نشان می‌دهند؟ از سوی دیگر چنین سوالاتی با ملاحظه مسائل بیوتکنولوژی، تفاوت میان مصنوعات ساخته شده توسط تکنولوژی‌های فوق‌مدرن و ارگانیسم‌های زنده را از بین خواهد برد (ر.ک به مقالات مرتبط با حیات مصنوعی).
از دیدگاهی تکنولوژیک، اطلاعات در همه‌جا حاظر است، چه در جهان ارگانیک و چه در جهان مصنوعات؛ دیوارهای حائل میان این دو جهان در حال فروریختن است. در چنین دنیایی از واقعیت است که شیرماخر می‌گوید: " IT گونه‌ای طبیعت مصنوعی است که ما در آن آزادیم تا بدون حاکمیت قوانین از پیش‌تعیین شده، بازیگوشانه و بر اساس تمایلات زیبایی‌شناختی زندگی کنیم"؛ هرچند که برای حفظ هارمونی با خودِ آن، باید نسل جدیدی از محدودیت‌ها را بپذیریم.
3-2- دیدگاه انسان‌مدار از متافیزیک در IT
این رویکرد ریشه‌های شکاکانه‌ی مختلفی دارد. بی‌شک با تقسیم دنیا به پیش از IT و پس از IT، مرتکب ساده‌سازی‌های بسیاری شده‌ایم. این تقابل، جنبه‌هایی از واقعیت را نمایش میدهد ولی در دیدگاه انسان‌مدار، تقابلی را از نوع تقابل میان هگل و سقراط ترجیح می‌دهند: اثبات‌گرایی نقاد در مقابل خرمگس مجادله‌گر. از دیدگاه هگلی ما به کمک IT توانایی خلق جهان‌های گوناگونی را به دست آورده‌ایم ولی منفی‌بافی‌های فلسفی در مورد آن، صرفا به نوعی بی‌مسوولیتی در مقابل این توانایی ختم خواهد شد. اما از دیدگاه سقراطی، آن دیدگاه مهندسی، تعظیمی است در مقابل IT که خود پیشتر تثبیت یافته و شهرت و محبوبیت جهان‌شمولی به دست آورده است. پس در شرایطی که IT حاکمیت بلامنازع یافته است، دیدگاه انسان‌مدار به دنبال پرسش نمودن از ماهیت و معنای آن است. این‌گونه پرسش‌ها در چهار طبقه مطرح میگردند:
1- اخلاقی. در درجه اول، چنین پرسش‌هایی اخلاقی خواهند بود. برای مثال: آیا IT حوزه خصوصی اشخاص را تهدید میکند؟ و یا اینکه: IT به محیطی برای زندگی انسانها تبدیل گشته است، اما محیطی که پیش از عرضه، کاملا تست نمی‌گردد. شایع بودن این نحوه تولید نرم‌افزارها و محصولات تکنولوژیک، شیوع بی‌مسوولیتی اخلاقی نیست؟
2- سیاسی. در درجه‌ی دوم پرسش‌های سیاسی مطرح میگردند: آیا اینترنت به نحوی ساختار یافته است که عدالت اجتماعی را از طریق یکسانی در دسترسی بدان تامین کند؟ به علاوه IT بر پشت صنایع غول‌پیکر سوار است که موجودیت سیاسی آنان همیشه محل پرسش بوده است، آیا این امر عدالت و مشروعیت IT را زیرسوال نخواهد برد؟
3- روانی. این پرسش‌ها به همراه پرسش‌های شناخت‌شناسانه به میان می‌آیند: در این بمباران اطلاعاتی، توانایی انسانها در درک آن خرد خواهد شد یا که با آن پیش خواهد آمد؟ این درحالی است که دلهره اطلاعاتی یکی از عمده‌ترین پارادکس‌های زندگی ITزده میباشد.
4- انسان‌شناسی. چنین پرسش‌هایی با کاربست‌های اجتماعی "تلقی جدید از اطلاعات" سروکار دارند، برای مثال: "زندگی مجازی" به چه معناست و یا "زندگی بر روی صفحه نمایش" تا کجا پیش خواهد رفت؟
تکنولوژی اطلاعات واقعیت را به دلایلی بسیار پیچیده و بنیادی‌تری از بمباران اطلاعاتی از ما مخفی می‌دارد. از دیدگاه انسان‌مدار، IT ممکن است نحوه بودن ما را معوج سازد. بهتر است بسط این احتمال را با توجه به نوشته‌های مارتین هایدگر، یکی از پرنفوذترین فیلسوفان این دیدگاه، انجام دهیم:
تلاش هایدگر در "پرسش از تکنولوژی" این است که نشان دهد: تکنولوژی را بیشتر از آن که ماشین‌ها و ابزارهای تکنولوژیک تشکیل دهند، پرده‌دریدن از واقعیت، رازافشاگری‌ها و در عین حال حجاب افکندن‌ها، برمی‌سازند. تکنولوژی مدرن همراه طبیعت و مطابق قوانین آن پیش نمی‌آید بلکه طبیعت را "منبعی" برای دستکاریهای خود می‌داند و آن را به مبارزه می‌طلبد. IT نیز بر سر زبان همان بلایی را خواهد آورد که تکنولوژی مدرن بر سر طبیعت آروده است؛ یعنی آن را به منبعی برای دستکاریهای خود مبدل می‌سازد.
تکنولوژی اطلاعات به همان اندازه که از واقعیت پرده برمی‌دارد، بر آن پرده می‌افکند و تا ما بر پرده‌دریدن‌های آن تکیه میکنیم، آن پرده کشیدن‌ها حاکم خواهند بود. برای موجه ساختن این ادعا باید هرمنوتیک را (هایدگر هرمنوتیک را مشخصه انسانیت می‌داند و نه عقلانیت را) در نزد هایدگر بشکافیم. او در روایت خود از هرمنوتیک، بر دو نکته‌ی اساسی تاکید میکند:
1- هیچ آشکار‌سازی‌ای (به دست آوردن اطلاعات) فرایند ساده‌ای نیست بلکه شامل فرایند تفسیر نیز میباشد؛ و خود تفسیر مبتنی است بر متون، ادراکات حسی، تفکرات و شیوه‌های زندگی؛ آن هم به شیوه‌ی دیالکتیکِ میان جزء و کل (دور هرمنوتیکی). جزء تنها در سایه کل فهمیده میشود و کل را بدون دانستن اجزای آن نمی‌توان درک کرد. فهم، فرایندِ آمد و شد میان جزء و کل است. لذا هر اطلاعاتی به همراه تفسیری از آن اطلاعات میباشد و تکنولوژی اطلاعات جزئی است از جهانی بزرگتر که جدای از آن کل، درک نخواهد شد.
2- هر پرده دریدن در عین حال افکندن حجابی جدید است. تکنولوژی اطلاعات باعث گشته تا اطلاعات در همه‌جا حاضر باشد، اما این امر با هزینه‌ای گزاف صورت گرفته است. اطلاعات حجابی گشته است بر خود "وجود"، ماهیت بنیادین واقعیت و رابطه منحصر به فرد انسان با آن. برای مثال به واقعیت مجازی، زندگی مجازی و یا شخصیت مجازی توجه کنید. البته در پاسخ به هایدگر میتوان استدلال آورد که IT تعریف واقعیت را بسط داده است. هایدگر نیز در جواب خواهد گفت: "برای IT زبان نیز منبعی است برای دستکاریهای خود".
4- پروژه‌های نیمه‌تمام در این زمینه
اولا. انتقادهای رادیکال هایدگر از تکنولوژی به طور عام و از IT به طور خاص باعث گشته است تا بسیاری از طراحان سیستمهای IT تلاش نمایند تا با بازنگری در طراحی‌های خود، پلی را میان دیدگاه مهندسی و دیدگاه انسان‌مدار ایجاد نمایند (برای مثال نگاه کنید به آثار Dreyfus).
ثانیا. Mark Poster معتقد است که دیدگاه هایدگری در مورد IT صادیق نیست، چراکه او علم و تکنولوژی‌ای را نقد نموده است که به خود نمی‌اندیشید (علم پوزیتیویستی) درحالیکه IT پیوسته در حال بازنگری در خود میباشد.
ثالثا. در دهه‌ی 1980، دو دانشمند علوم کامپیوتری، Winograd و Flores، اعلام داشتند که تحلیل‌های هایدگر دلایل عدم کارکد IT را مطابق موفقیت‌های پیش‌بینی شده‌ی دانشمندان آشکار می‌سازد. در دهه‌ی بعد، Coyne علاوه بر نظریات هایدگر، نظریات کسانی مانند دریدا را نیز به میان آورد و استدلال آورد که زمان آن رسیده است تا به جای تاکید بیش از حد بر روشهای عقلانیِ IT، به نقش متافورها در آن نیز توجه شود. تمثیل‌هایی چون Windows، Desktop، Icons و یا ذهن به عنوان یک کامپیوتر، در عین اینکه پیشرفت IT را سرعت داده‌اند، بخش عمده‌ای از حقیقت را در خود پنهان داشته و می‌دارند و باید به کمک روشهای ساختار شکنانه، این حقایق را بیرون کشید.
همه ی ما می دانیم چه غذاهایی برای سلامتیمان مفید است—اما طریقه ی پختن این غذاها هم به همان اندازه اهمیت دارد. با اینهمه تنوع در روغن ها و کره ها که هر کدام ادعای توجه کردن به سلامتی ما را دارند، از کجا باید بدانیم که کدام بهتر است و از کدام باید استفاده کنیم؟ در این مقاله شما را با انواع روغن ها، کره ها و مارگارین آشنا می کنیم، و طریقه ی استفاده ی هرکدام را برایتان شرح می هیم.
1- روغن کانولا
روغن کانولا محصولی است که از هیبریداسیون کردن تخم شلغم روغنی به دست می آید، اخیراً یکی از محبوب ترین روغن ها برای متخصصین تغذیه و پزشکانی که ادعا میکنند خطر بیماری های قلبی را کاهش می دهد شده است.
فواید:
• حاوی میزان کمی روغن اشباع می باشد.
• حاوی میزان زیادی روغن غیر اشباع مونو می باشد.
• حاوی میزان زیادی اسید چرب امگا 3 می باشد.
• در مقایسه با روغنهای دیگر، بهترین ترکیب اسید چرب را دارا می باشد.
همه ی ما طبق تجربیاتمان می دانیم، چیزی که یکسری فایده برای سلامتیمان داشته باشد، از طرف دیگر مضراتی نیز برایمان دارد. روغن کانولا هم همینطور است. باوجود فواید زیاد آن، باعث مشکلات سلامتی زیادی هم می شود.
مضرات:
• قابلیت فاسد شدن آن نسبت به سایر روغن ها بیشتر است.
• وقتی در دمای بالا به آن گرما داده شود، دود ناشی از آن باعث ابتلا به سرطان ریه می شود.
• تحقیقات و آزمایشات نشان می دهد که وقتی این روغن را در دمای بالا گرما دهیم، سم ایجاد می شود.
طریقه ی استفاده از این روغن: از روغن کانولا می توان برای سرخ کردن غذا استفاده کرد. اما باید میزان کم تا متوسط به آن گرما دهیم.
غذاهای مناسب برای این روغن: روغن کانولا مزه و بویی ملایم دارد، به همین دلیل برای غذاهای پر ادویه روغن مناسبی محسوب می شود چون مزه ی این روغن به هیچ وجه با مزه ی غذا مخلوط نمی شود.
2- روغن زیتون
روغن زیتون که همه جا به حافظ سلامتی معروف است، پرفروشترین روغن در آمریکا و سایر نقاط جهان شناخته شده است. آنچه باعث محبوبیت این روغن شده است، طعم و بوی خاص و ترکیبات مفید آن برای سلامتی می باشد.
فواید:
• حاوی میزان زیادی روغن غیراشباع مونو می باشد.
• حاوی مواد شیمیایی گیاهی است که باعث کاهش کلسترول و خطرا ابتلا به سرطان می شود.
• حاوی میزان زیادی آنتی اکسیدان است.
• دوام و مدت نگاهداری آن نسبت به روغن های دیگر بیشتر است و حتی می توان آن را فریز کرد.
گرچه فواید روغن زیتون بسیار بیشتر از مضرات آن است، اما این محصول هم ضررهایی دارد.
مضرات:
• با گرم شدن، کمی از طعم و بوی این روغن از دست می رود.
• گرم شدن در دمای بالا می تواند باعث بی ثباتی و ناپایداری روغن شود، که باعث ایجاد بیماری های قلبی در مصرف کنندگان شود.
طریقه ی استفاده از این روغن: گرچه می توان از این روغن برای آشپزی استفاده کرد، اما اگر به صورت نپخته استفاده شود، سالم تر است مثلاً با سالاد یا در سُس های مختلف.اگر می خواهیم از این روغن برای غذا پختن استفاده کنیم، بهتر است از حرارت کم تا متوسط استفاده کنیم.
غذاهای مناسب برای این روغن: روغن زیتون طعم و بویی قوی دارد که باعث میشود بتوانیم آن را در سُس های مختلف چه گرم و چه سرد ترکیب کنیم. همچنین هنگام استفاده آن در غذا پختن، می تواند طعم خوبی کنار غذاهای مدیترانه ای (مثل غذاهای ایتالیایی و یونانی) باشد.
3- روغن سویا
همانطور که از نامش پیداست، این روغن روغنی گیاهی است که از سویا به دست می آید. به خاطر فوایدی که برای سلامتی دارد، این روغن هم اخیراً جزء روغن های محبوب محسوب می شود.
فواید:
• حاوی میزان زیادی اسید چرب امگا3 می باشد.
• منبع خوبی برای ویتامین E محسوب می شود.
• حاوی میزان زیادی اسید چرب غیر اشباع پلی می باشد.
این روغن هم مثل سایر انواع روغن های گیاهی، درکنار فوایدش، مضراتی نیز برای سلامتی دارد.
مضرات:
• در دمای بالا قدرت پایداری ندارد.
• تحقیقات و آزمایشات نشان می دهد که وقتی این روغن را در دمای بالا گرما دهیم، سم ایجاد می شود.
طریقه ی استفاده از این روغن: از این روغن در مایونز و مارگارین استفاده میشود، به همین خاطر ممکن است بدون اینکه اطلاع داشته باشید از این روغن به کرات استفاده کرده باشید. این روغن برای سرخ کردن گوشت و سبزیجات انتخاب بسیار مناسبی است (البته فراموش نشود، در دمای بسیار کم). استفاده ی آن همراه با سالاد خوب نیست.
غذاهای مناسب برای این روغن: غذاهای آسیایی، هندی و سایر غذاهای ادویه دار
4- کره
بخوریم یا نخوریم؟ سالهاست که این سوال فکر متخصصین تغیه و پزشکان را به خود مشغول کرده است. با اینکه این ماده دشمن قلب شناخته شده است، اما این روزها مصرف بسیار کم آن توصیه می شود، چون در مقایسه با مارگارین بسیار راحت تر در بدن تجزیه می شود.
فواید:
• مزه ی خوبی دارد.
• منبعی برای ویتامین A و ویتامین های حلال چربی مثل E، K و D می باشد.
• حاوی سلنیوم می باشد که یک آنتی اکسیدان است. همچنین حاوی ایودین می باشد که برای غده ی تیروئید مفید است.
• با مواد طبیعی ساخته می شود.
باوجود این فواید، کره مضرات بیشماری دارد. با توجه به چربی و کلسترول بالای آن، همیشه توصیه می شود که به میزان بسیار کم استفاده شود.
مضرات:
• حاوی میزن زیادی روغن اشباع و کلسترول است.
• کالری بسیار بالایی دارد.
طریقه ی استفاده از این روغن: از کره می توان در غذا پختن استفاده کرد. همچنین از آن در سُس ها مختلف نیز بهره گرفت.
غذاهای مناسب برای این روغن: سُس های خامه ای، ماریناد گوشت، غذاهای پخته و نان
5- مارگارین
مارگارین به عنوان جایگزینی برای کره ی پرچربی و پرکلسترول به جهان معرفی شد. هنگامی که این ماده ساخته می شد، در آن از چربی ترنس استفاده شد که این روزها متخحصصین تغذیه آن را یکی از عوامل بالا بردن کلسترول بد و پایین آوردن کلسترول خوب می شناسند.
گرچه بسیاری از تولیدکننده های مارگاری امروزه دیگر از چربی ترنس استفاده نمیکنند، اما هنوز هم مارگارین های ساخته شده با چربی ترنس در بازار موجود است.
فواید:
• مزه ی خوبی دارد.
• نسبت به اکثر روغن ها و کره، چربی کمتری دارد.
• استفاده ی آن آسان است.
• منبع ویتامین E محسوب می شود.
مضرات:
• گرچه نسبت به کره چربی کمتری دارد، اما اکثر مارگارین ها با روغن های هیدروژن دار شده درست می شوند که باعث بالا بردن کلسترول می شود.
طریقه ی استفاده از این روغن: از مارگارین می توان به عنوان جایگزینی برای کره در بسیاری از غذاها استفاده کرد. برای سرخ کردن گوشت و سبزیجات نیز می توان از آن استفاده کرد.
غذاهای مناسب برای این روغن: مارگارین طعم بسیار خوشایندی دارد که باعث می شود بتوان آن را با غذاهای مختلف ترکیب کرد. مارگارین با غذاهای نپخته مثل نان بسیار خوب است و همچنین اضافه کردن آن به گوشت سرخ شده یا سبزیجات و یا سُس های مختلف خوب است.
6. اسپری روغن گیاهی مخصوص آشپزی
این روغن، برای آشپزی بسیار آسان است، چون می توان بسیار ساده روغن را در کف ماهیتابه یا روی غذا اسپری کرد.
فواید:
• استفاده ی آسان
• میزانی که از بطری بیرون می آید بسیار کم است به همین دلیل چربی زیادی به غذا نخواهد داد.
مضرات:
• اکثر این اسپری ها حاوی روغن هایی بسیار پرچربی می باشد. به همین دلیل اگر میزان زیادی از آن را اسپری کنید کالری بسیار بالایی مصرف خواهید کرد.
طریقه ی استفاده از این روغن: به جای ریختن روغن از درون بطری روی ماهیتابه به میزان زیاد، می توانید هر اندازه که مایل بودید از این روغن روی غذا یا ماهیتابه اسپری کنید.
غذاهای مناسب برای این روغن: بهتر است از این نوع روغن به عنوان پایه استفاده کنید تا مطمئن شوید که غذا به ماهیتابه یا قابلمه نچسبد. برای پختن سبزیجات یا گوشت بهتر است از کره با روغتن های دیگر استفاده کنید.
غذاهایتان را با بهترین روغن بپزید
حال با خود فکر می کنید که کدام نوع روغن را باید استفاده کنید. بهتر است انواع مختلف را خودتان آزمایش کنید. ما معمولاً ترکیبی از همه ی روغن ها را برای داشتن یک رژیم متعادل توصیه می کنیم. استفاده از هر چیز در حد تعادل خوب است. روغن، کره یا مارگارین همه چربی و کالری بسیار بالایی دارند. پس بهتر است با توجه به نوع غذایتان، روغن مصرفیتان را انتخاب کنید. و به یاد داشته باشید: همان اندازه که نیاز دارید، نه کمتر و نه بیشتر.
تفاوت رشته نرم‌افزار با فناوری اطلاعات
به‌طور کلی ارتباط میان فناوری اطلاعات و نرم‌افزار مانند رابطه پزشک متخصص و دکتر داروساز است. به این مفهوم که پزشک صرفا به تجویز دارو و داروساز به ساخت دارو می‌پردازد که ....
کوپایی، استاد دانشگاه علمی–کاربردی در مورد تفاوت‌های میان نرم‌افزار و فناوری اطلاعات می‌گوید:
مهندسی نرم‌افزار به‌صورت ریشه‌ای و بنیادین ضمن استفاده از پایه ریاضی و با عمق قابل توجه موضوعات را مورد توجه قرار میدهد.
در حالی که مهندسی فناوری اطلاعات بیشتر جنبه‌های تکنولوژیک و کاربردی نرم‌افزار را بررسی میکند.
وی می‌افزاید: مهندس نرم‌افزار به ارایه راه‌حل برای حل مسایل پیچیده سازمانی می‌پردازد، در حالی که مهندس IT پیاده‌سازی راه‌حل‌ها با استفاده از تکنیک را بر عهده می‌گیرد.
معرفی رشته فناوری اطلاعات
رشته IT یا رشته مهندسی فناوری اطلاعات زیرمجموعه گروه فنی در دانشگاه محسوب میشود. این رشته دانشی را به مخاطب منتقل میکند که طی آن روشهای جمع‌آوری اطلاعات، استفاده و انتقال آن میسر شود.
مطالعه، طراحی، ساخت، راه‌اندازی، نگهداری سیستمهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، جمع‌آوری، سازمان‌دهی، طبقه‌بندی و انتقال اطلاعات مهمترین اهدافی است که مهندسی فناوری اطلاعات آن را دنبال میکند.
مهمترین توانمندی دانش‌آموختگان این رشته، استفاده صحیح و بهره‌برداری به‌موقع از اطلاعات است. هسته اصلی این رشته را مهندسی کامپیوتر به‌ویژه گرایش نرم‌افزار تشکیل میدهد.
در عصری که به‌سر می‌بریم فناوری اطلاعات یکی از عمده‌ترین محورهای تحول و توسعه در دنیا محسوب میشود. امروزه دستاوردهای ناشی از فناوری اطلاعات چنان با زندگی مردم تلفیق شده است که توقف در مسیر آن باعث ایجاد اختلال در جامعه و حتی رفاه و آسایش مردم میشود. از اینرو بسیاری از کشورها جهت عمومیت بخشیدن به استفاده از فناوری اطلاعات دست به اقدامات خرد و کلانی زده‌اند که آموزش آکادمیک فناوری اطلاعات یکی از این موارد است.
در کشور ما نیز در راستای ایجاد تغییرات بنیادین و منطقی و دستیابی به نیروهای متخصص و کارآمد رشته فناوری اطلاعات به‌صورت متمرکز و غیرمتمرکز در مراکز آموزش عالی از جمله دانشگاه‌ها ارایه میشود. در واقع میتوان گفت ورود رشته ITبه مجموع رشته‌های ارایه شده در دانشگاه‌های کشور به ابتدای سال 1380 و همزمان با اوج گرفتن مباحث مربوط به فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی در ایران بازمی‌گردد. اما در سال 1381 بود که رشته مهندسی فناوری اطلاعات به‌طور رسمی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مورد پذیرش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار گرفت. به گونه‌ای که رشته مهندسی فناوری اطلاعات در پایه لیسانس به‌طور همزمان در سه دانشگاه علم و صنعت، امیرکبیر و شیراز تدریس شد.
از آن پس تاکنون این رشته در مقاطع تحصیلی مختلف و توسط دانشگاه دولتی و غیردولتی به متقاضیان یادگیری این علم آموزش داده میشود و علی‌رغم نوپایی خود از طرفداران قابل توجهی برخوردار است. لذا آنچه در این گزارش مورد بررسی قرار می‌گیرد آشنایی با رشته مهندسی فناوری اطلاعات، پرداختن به چگونگی امکانات لازم و نقاط ضعف و چالش‌های موجود در مسیر ارایه این رشته است.
ماهیت رشته فناوری اطلاعات
پیش از هر چیز بهتر است ابتدا به ماهیت رشته فناوری اطلاعات در ایران بپردازیم.این رشته در ایران ماهیتی میان‌رشته‌ای دارد. به این مفهوم که رشته‌ای خالص نیست و از تلفیق رشته‌هایی نظیر:
مدیریت
مهندسی صنایع
مهندسی الکترونیک
و مهندسی کامپیوتر به‌ویژه نرم‌افزار به‌وجود آمده است.
ماهیت میان‌رشته‌ای فناوری اطلاعات باعث شده است هم‌اکنون دانشگاه‌های مختلفی چون تربیت‌مدرس، خواجه‌نصیر، تهران، امیرکبیر، شریف و علم و صنعت در مقطع کارشناسی ارشد، برخی دانشکده‌های فنی دانشگاه آزاد و سراسری در مقطع کارشناسی و دانشگاه‌های علمی–کاربردی و پودمانی در مقطع کاردانی به ارایه این رشته بپردازند.
رشته فناوری اطلاعات در دوره کاردانی بیشتر به ارایه کردن مسایل مربوط به وب می‌پردازد. در دوره کارشناسی نیز متقاضیان را با عملیات شبکه و امور اجرا کردن آن در سازمان‌ها آشنا میکند و در پایان این دوره، اندک‌اندک وارد مباحث مدیریت پروژه میشود.
البته قابل ذکر است کارشناسی ارشد IT دارای گرایش‌های عمده‌ای نظیر:
تجارت الکترونیکی
سیستمهای چندرسانه‌ای
مدیریت سیستمهای اطلاعاتی
امنیت اطلاعات
شبکه‌های کامپیوتری
و مهندسی فناوری اطلاعات است که برخی از این گرایش‌ها در دانشگاه‌های ایران ارایه میشود.
در دوره کارشناسی ارشد نیز ضمن تکمیل مدیریت پروژه به ارایه راه‌حل‌های مناسب برای مسایل پیچیده سازمانی می‌پردازد. هرچند مقطع دکترای فناوری اطلاعات در ایران ارایه نمی‌شود، اما انجام امور تحقیقاتی و دستیابی به نظریه‌های جدید از محورهای اصلی در این مقطع محسوب میشود.
عدم انطباق محتوای درسی با نیازهای دانشجو
بررسی مفاهیم درسی رشته فناوری اطلاعات نشان میدهد بیشترین مفاد دروس اصلی این رشته با نرم‌افزار مشترک است، اما تحت عناوین دیگری ارایه می‌شوند.
یکی از استادانIT دانشگاه تهران در این زمینه می‌گوید: در رشته فناوری اطلاعات هنوز دیدگاه سنتی ضرورت وجود درس ریاضی در کلیه رشته‌های مهندسی دیده میشود و واحدهای قابل توجهی در این حوزه به درس ریاضیات اختصاص یافته است. در حالی که جای واحدهایی که واقعا مورد نیازند خالی است به گفته وی، در حالی که سخت‌افزار نقش کلیدی و مهمی را در فناوری اطلاعات به‌خود اختصاص میدهد، تنها 15 واحد از مجموع 61 واحد درسی در دوره کارشناسی به موضوع سخت‌افزار اختصاص یافته است. وی معتقد است مجموع دروس ارایه شده در این رشته بیشتر از نرم‌افزار و الکترونیک سرچشمه گرفته است و این قضیه موجب شده تا سطح دانش متقاضیان این رشته وسیع، ولی عمق آن مختصر و کوتاه باشد. البته عدم انطباق میان مفاهیم درس‌های پیش‌نیاز نیز از جمله مواردی است که معمولا دانشجویان را با مشکل مواجه می‌سازد. به‌عنوان نمونه در فیزیک(1) دوره کارشناسی به مباحث مکانیک پرداخته میشود، در حالی که فیزیک(2) مباحث الکتریسیته را تحت بررسی قرار میدهد. این دو مقوله با وجود اینکه از یک موضوع یعنی فیزیک سرچشمه میگیرند، اما سنخیت چندانی با یکدیگر ندارند. عدم انطباق محتوای درسی با نیازهای دانشجویان این رشته باعث میشود تا دانش‌آموختگان پس از فارغ‌التحصیلی برای جذب در بازار کار به کسب مهارت‌های جدید نیاز پیدا کنند.
توصیه به علاقه‌مندان رشته IT
در پایان بد نیست توصیه‌ای نیز به افرادی داشته باشیم که مایلند در این رشته به تحصیل بپردازند. کارشناسان معتقدند با توجه به وضعیت کنونی رشته IT در کشور، بهتر است افرادی به تحصیل در این علم بپردازند که می‌خواهند بلافاصله پس از اتمام تحصیلات وارد بازار کار شوند، یعنی به عبارت دیگر تصمیم به ادامه تحصیل در سطوح بالاتر را ندارند.
لذا چنانچه فردی می‌خواهد به تحصیل در سطوح ارشد و دکترا در زمینه ITبپردازد، بهتر است ابتدا با مهندسی کامپیوتر (نرم‌افزار) به تقویت پایه علمی خود اقدام کند و سپس در مقاطع بعدی به رشته فناوری اطلاعات بپردازد، زیرا فراگیری رشته IT با پایه نرم‌افزار می‌تواند زمینه‌های یادگیری بهتر این رشته را ایجاد کند.
منبع: سایت استاد نیکجو
روکشهای پایروالکتریک موادی هستند که وقتی تحت تابش شعاعهای فروسرخ قرار می گیرند صفحات آنها بار دار میشود. در گذشته برای این مورد از لایه های پلاستیکی استفاده می شد اما ماده ای که اکنون برای آشکارسازی فروسرخ غیرفعال PIR مدرن مناسب تشخیص داده شده تانتالات لیتیم است. ساختمان یک آشکاساز مشابه با یک خازن است که یکی از صفحات آن از جنس فلز و صفحه دیگر آن یک ماده پایرو الکتریک با صفحه هدایت کننده است. به دلیل اثر فروسرخ در جداسازی بارها روی ماده پایروالکتریک که به اشتباه اما به واقع پلاریزاسیون نیز نامیده میشود همزمان ا تغییر مقدار تابش فروسرخ ورودی مقدار بار الکتریکی وبالطبع آن ولتاژ بین دو صفحه خازن پایروالکتریک نیز تغییر می کند.
ثابت زمانی دارای مقدار بزرگی است به طوری که سرعت پاسخ به تغییرات در شعاعهای فروسرخ در محدوده 0.2 تا 1HZ است.به هر صورت به دلیل اینکه آشکارساز به شکل یک خازن است. دارای پاسخ از نوع DC نمی باشد به طوری که یک منتشر کننده فروسرخ غیرمتحرک قابل تشخیص وآشکارسازی نخواهد بود.
مضافا به اینکه خازن دارای آمپدانس خیلی بالایی است به طوری که یک آشکارساز عملی پایروالکتریک شامل یک خازن به همراه یک ترازیستور مس فت (MOSFET) درون یک محفظه واحد است واتصالات خروجی از آن به سورس و درین مس فت متصل است. موارد اصلی کاربرد آشکارسازهای پایروالکتریک در ساخت دزدگیر کلید اتوماتیک روشنایی و تجهیزات دربازکن اتوماتیک وسیستم مکان یابی است.
پارامترهای اصلی آشکارساز پایروالکتریک عبارت است از قدرت معادل نویز NEP پاسخ دهی وپاسخ فرکانسی
کمیت NEP برای یک انرژی منبع سرعت تغییرسیگنال وعرض بلند بیانگر پایین ترین حدی است که یک آشکارساز می تواند مفید باشد زیرا سیگنالهایی که پایین تر از این حد باشند زیر سطح نویز قرار می گیرند. در مورد یک اشکارساز نمونه برای یک منبع در یک دمای رنگی 500K در فرکانس 10HZ وعرض بلند 1HZ برایماده پایروالکتریک تانتالات لیتیم کمیت NEP دارای مقدار 10 W تعیین شده است.
پاسخ دهی را میتوان به صورت ولتاژ و یا جریان خروجی به عنوان ولت بر واحد انرژی تابشی و یا جریان بر واحد انرژی تابشی در یک طول موج مسلط ویا دمای رنگی منبع تعریف کرد.یک عدد نمونه برای پاسخ دهی ولتاژ مقدار 3200V/W است.پاسخ فرکانسی پاسخ دهی به معنای تغییر پاسخ دهی برای فرکانسهای مدولاسیون نه فرکانس تابش شده است واین مطلب همانگونه که در گذشته گفته شد بستگی به عمل یک فیلتر پایین گذر با یک قله کمتر از 1HZ دارد.
شکل یک نمونه واحد فروسرخ غیرفعال PIR را که با استفادهاز محفظه سی DIL در ابعاد با 8 پین ساخته شده نشان میدهد. مدار معادل آن تشکیل شده از دو خازن پایروالکتریک و به گونه ای وصل شده اند که ولتاژهای انها به یکدیگر اضافه می شود واین ولتاژ جمع شده به گیت یک مس فت که سورس ودرین آن دو پین از محفظه ای سی را تشکیل می دهند اعمال می شود.
یک ولتاژ تغذیه بین 3تا15V برای راه اندازی مورد نیاز است و معمولا ترازیستور مس فت به شکل سورس فالوور و با یک مقاومت بین 100 تا راه اندازی می شود.ماکزیمم جریان مصرفی است.پاسخ
نسبی برای یک فرکانس 0.2HZ دارای مقدار بیشینه است ودر فرکانس 0.7Hz , 0.055Hzبه %50 مقدار ماکزیمم افت می کند وباعث می شود آی سی نسبت به حرکت انسانها و حیوانات دارای رفتار مناسبی باشد.
این واحد ای سی را میتوان به همراه یک عدسی تراش خودره عدسی فرزنل به کار برد زیرا لازم است تابشهای فروسرخ ارسالی از شی به سط پایروالکتریک به صورت متمرکز وبا شدت هر چه بیشتر بتابد و در ضمن باعث می شود هر نوع حرکت شی متحرک با زاویه بیشتری کنترل شده وشعاعهای فروسرخ حاصل از شی متحرک گرم از زاویه دید بزرگتری توسط واحد PIR جاروب شود.
شکل یک مدار نمونه را نشان می دهدکه با استفاده از یک مدار سورس فالوور که توسط یک بار به مس فت داخل وصل است راه اندازی شده است. خروجی حاصل از آشکارساز در دو طبقه از یک تقویت کننده عملیاتی 4 واحدی تقویت می شود در شرایطی که بهره ولتاژ کلی در حدود 3200 است و این بهره ولتاژ توسط یک مقاومت متغیر که در مدار فیدبک IC2 قراردارد قابل کنترل است. خروجی حاصل از IC2 توسط یک مقاومت متغیر به مدار کنترل آستانه متصل است وتوسط این مقاومت متغیرولتاژ آستانه ای که در آن ولتاژ سیگنال به ترازیستور خروجی Tr1 به منظور تقویت وشکل دهی سیگنال خروجی از آشکارساز هدایت می شود قابل تنظیم است. خروجی مورد نظر یک را راه اندازی می کند و در ضمن یک خروجی برای راه اندازی مدار اعلام خطر فراهم می کند. در عمل مدار اعلام خطر در غیر موارد ضروری خاموش می شود اما معمولا برای اینکه صحت عمل مدار در هر لحظه معلوم باشد LED فعال باقی می ماند.